Parrandachilik xo‘jaliklarini mexanizatsiyalashtirish. Mechanization of poultry farms

**
6.8. 0 ‘t uni ishlab chiqarish
Beda  (o‘t)  uni  erta  o ‘sish  fazasida  o ‘rilgan  va  pnevmobarabanli 
yuqori  haroratli  quritgichda  sun’iy  quritilgan  o ‘tdan  olinadi.  0 ‘tlami 
pichan  uchun  yig‘ishni  odatdagi  usulida  qimmatli  to ‘yimli  moddalari
40...50% gacha, karotinning 80...90% gacha yo‘qoladi. Un olinganda ular 
saqlanib  qoladi  va  to‘yimdorlig/jihatidan  donli,  konsentratli  ozuqalarga 
yaqinlashadi.  Pichanga nisbatan 47 marta ko‘p eriydigan protein, 4 marta 
ko‘p korotin,  1,6 marta ko‘p ozuqa birligiga ega bo‘ladi.
ОЧ  uni  bilan  -   tovuqlar  oziqlantirilganda  ulaming  tuxum  qo‘yishi
10...20%  oshadi.  Yosh parrandalar,  cho‘chqachalar va buzoqlar beda uni 
bilan  oziqlanganda  o ‘sishi  12... 17%,  sog‘in  sigirlarning  sutdorligi  esa
17...20%  ga ko‘payadi.  Xo‘jalikda  o ‘t unining yetarli  zaxirasi  bo‘lganda 
cho‘chqalar  ratsionidagi  20...25%,  qoramol  va  qo‘ylar  ratsionidagi
40...50%) konsentrat ozuqani o'mini o ‘t uni bilan to‘ldirish mumkin.  ОЧ 
uni qo‘ylar ratsionida ko‘zda tutilganda jun chiqishi  15% ga ortadi.
Oqsil-vitaminli o‘t unini madaniy va tabiiy o‘tlardan tayyorlash uchun 
Neris  firmasi  (Litva)  ning  AVM  seriyasidagi  agregatlari  mo‘ljallangan. 
Unda  quritishning  saylanma  (selektiv)  prinsipi  qoilaniladi,  bu  esa  o‘z 
navbatida  jarayonning  oqimli  kechishini  va  quritilgan  mahsulotning 
namligi  bir  tekis  bo‘lishiga  erishiladi.  Quritilayotgan  mahsulotni  o ‘z 
vaqtida  qaynoq  muhitdan  chiqarib  yuborish  quritish  agentining  yuqori 
haroratda  bo‘lishini  ta’minlab  qolmasdan  materialning  kuyib  ketishiga 
yo‘l qo‘ymaydi, to‘yimli moddalari saqlanib qoladi.
Agregat ozuqabop  donni maydalab  va maydalamasdan, to‘ppa,  ildiz- 
tuganaklar  bargi,  uzum  sanoati  chiqindilarini  quritishda  va  kartoshkani 
unga aylantirishda ishlatilishi mumkin.
Materialni  quritishdan  oldin  6  mm  qalinlikda  va  20...30  mm  dan 
oshmaydigan  uzunlikda  bo‘lishi  maqsadga  muvofiq,  bo‘ladi.  Maksimal
105

---

uzunlik  110 mm b o iib   30 mm gacha uzunlikda  bo‘lgan poyalar umumiy 
massasining kamida 80% ni tashkil etishi lozim.
Agregatlar  maxsus  binoda  yoki  bostirma  taglarida  o‘matiladi.  Ular 
granulalash va briketlash agregatlar komplekti tarkibida ham qo‘llaniladi.
Hozirgi  vaqtda AVM-0,05;  AVM-0,65;  AVM-1.5A;  AVM-3,0  hamda 
Polsha  Respublikasining  SB-1,5  agregatlari  vitaminli  o ‘t  uni  ishlab 
chiqarishda  Respublikamiz  xo‘jaliklarida  foydalanilmoqda.  Ularning 
texnik m a’lumotlari 6.4-jadvalda keltirilgan.