Parrandachilik xo‘jaliklarini mexanizatsiyalashtirish. Mechanization of poultry farms


 Mashinasozlikda ishlatiladigan asosiy materiallar



Download 6,19 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/221
Sana12.09.2021
Hajmi6,19 Mb.
#172739
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   221
Bog'liq
Parrandachilik xo‘jaliklarini mexanizatsiyalashtirish

1.3. Mashinasozlikda ishlatiladigan asosiy materiallar 
va ularning xususiyatlari
Mashinasozlikda  ishlatiladigan  materiallar  ish  jarayoni  davomida 
ishonchli  ishlashi  hamda  tannarxi  arzon,  texnologik jihatdan  tayyorlash 
oson b oiishi kerak.
Asosiy  mashinasozlik  materiallariga  qora,  rangli  va  metallmas 
materiallar kiradi.


Cho у  an.  Bu  temir  (92%  gacha),  uglerod  (2,14%  dan  5%  gacha) 
hamda kremniy (4,3%  gacha),  marganes  (2% gacha),  oltingugurt (0,07% 
gacha), fosfor (1,2% gacha) aralashmalaridan tashkil topgan.
Agar  cho‘yandagi  uglerod  butunlay  yoki  qisman  grafit  ko‘rinishida 
bo‘lsa, singdirilgan yuzasi kulrang boiadi, shuning uchun kulrang cho‘yan 
deb yuritiladi. Agar singdirilgan yuzasi  oq rangda b o is a  oq cho‘yan deb 
yuritiladi.
Oq cho‘yan juda qattiq va mo‘rt b o iib , unga asbob bilan ishlov berish 
qiyin,  asosan  p o ia t  eritish  uchun  ishlatiladi,  shuning  uchun  ham  qayta 
ishlanuvchan  cho‘yan  deb  ataladi.  Kulrang  cho‘yan  yaxshi  quyiladi, 
nisbatan yumshoq asboblar bilan  oson  ishlov berish  mumkin,  yeyilishga 
yaxshi qarshilik ko‘rsata oladi.
Po'lat.  Mashinasozlikda ishlatiladigan p o ia t materiallar uglerodli  va 
legirlangan poiatlarga ajratiladi.
Tarkibida  ko‘pi  bilan  0,6%  (ayrim  hollarda  0,85%  gacha  yetadi) 
uglerod  b o igan  poiatlarga  konstruksion  uglerodli  p oiatlar  deyiladi. 
Konstruksion uglerodli po iatlar sifatiga ko‘ra oddiy va sifatli guruhlarga 
boiinadi.
Oddiy  p o iatlar  muhim  boim agan  qurilish  konstruksiyalarini 
mahkamlash,  detallar,  parchin  mixlar,  relslar,  vallar,  kulachoklar  va 
hokazolami tayyorlashda ishlatiladi.
Sifatli  konstruksion  uglerodli  poiatlarda  oltingugurt  miqdori  0,04% 
gacha, fosfor esa 0,35% gacha, 0,25% nikel, 0,35% gacha xrom boiadi.
Sifatli  konstruksion  p o ia t  materiallar  texnikalarda  ko‘p  ishlatiladi. 
U  oddiy  poiatdan  mustahkamligi  yuqoriligi  hamda  zarbali  kuchlarga 
chidamliligi bilan farq qiladi.
O'rtacha  uglerodli  poiatlarga  40,  45,  50  markali  p o ia t  materiallar 
kiradi.  Bunday  p oiatlar  mustahkamligi  yoki  sirtining  qattiqligi  yuqori 
boigan,  shuningdek  o'rtacha  yuklangan,  lekin  ishqalanib  yeyiladigan 
detallar tayyorlash uchun moijallangan.
Yuqori  uglerodli  poiatning  55,  60,  70,  75,  80,  85  markalari 
mustahkamligi  va  qattiqligi  yuqoriligi  bilan  ajralib  turadi  va  prokat 
dastgohlarining vallarini, tros simlarini tayyorlash uchun ishlatiladi.
Legirlangan  po'latlar.  Bu  p o ia t  materiallar  tarkibida  odatdagi 
aralashmalardan  tashqari,  uning  xossalarini  belgilovchi  legirlovchi 
elementlar  xrom,  volfram,  vanadiy,  molibden,  nikel,  shuningdek,  krem­
niy  va  marganes  kabi  elementlar  boiadi.  Legirlangan  poiatlardan
10
foydalanish  metall  sarfini  kamaytirib,  buyumning  puxtaligini  va  uzoq 
muddat ishlashini ta’minlaydi.
Rangli metallar. Mis, aluminiy, magniy, titan, qalay, qo‘rg‘oshin, nikel 
rangli muhim metallardan  hisoblanadi.  Mashina detallari asosan ularning 
qotishmalaridan tayyorlanadi.
Bronza.  Misning  qalay,  aluminiy,  nikel  kabi  elementlar  bilan  hosil 
qilga^qotishmasi  bronza deb  ataladi.  Tarkibiga ko‘ra qalayli  va qalaysiz 
bronzalar boiadi.  Bronzalar yaxshi  quymakorlik xossalariga ega,  bosim 
ostida va kesib yaxshi ishlov berish mumkin.
Ko‘pgina  bronzalar  korroziyaga  bardoshligining  yaxshiligi  bilan 
ajralib  turadi,  bundan  tashqari  ular  antifriksion  qotishma  sifatida  ham 
keng koiam da ishlatiladi.
Aluminiy.  Eng  yengil  konstruksion  materiallardan  biri  boiib,  sho‘r 
suvlarda,  atmosferada  korroziyaga  chidamliligi  yuqoriligi  bilan  ajralib 
turadi.
f
Elastikligi  va elektr o ‘tkazuvchanligi yuqori  boiganligidan aluminiy 
elektrotexnika sanoatida simlar, kabellar tayyorlashda, uning magniy, mis, 
rux va boshqa metallar bilan hosil qilgan qotishmalarining mustahkamligi 
yetarli  darajada  yuqori,  zichligi  kichik,  texnologik  xossalari  yaxshi 
boiganligi uchun asosan detallami tayyorlashda ishlatiladi.
Metallmas  materiallar.  Mashinasozlikda materiallaming o ‘mini bosa 
oladigan yuqori darajadagi fizik-mexanik xossalarga ega boigan polimer 
materiallami  qoilash  muhimdir.  Plastmassalar  metallmas  materiallar 
boiib,  tabiiy  va  sintetik  materiallar  asosida  olinadi  va  ulardan  plastik 
deformatsiyalash usullarida detallar tayyorlanadi.
Plastmassalar  bir  necha  guruhga  boiinadi:  detallar  tayyorlashda 
ishlatiladigan  konstruksion  plastmassalar;  termoreaktiv  smolalardan 
iborat  kompozitsiyalar;  agressiv  muhitda  ishlaydigan  detallar  uchun 
qoilaniladigan  korroziya  bardosh  plastmassalarga  kiradigan  ftoro- 
plastlar  va  polixlorvinillar;  issiqlikni  o‘tkazmaydigan  asbotekstolit  va 
shishatekstolit  plastmassalar;  qistirma  zichlama  bob  plastmassalar; 
slektroizolatsion  getinaks,  ftoroplast  materiallar;  friksion  asbo-tekstolit- 
lar; antifriksion, yorugiik o‘tkazadigan va boshqa turlarga boiinadi [16].
Rezina -  bu tabiiy va sun’iy sintetik kauchukning kimyoviy o‘zgarishi 
'vulkanizatsiya qilingan) natijasida hosil b o ig an  mahsulot b o iib , u yuqori 
ilastik, yeyilishga chidamlilik,  elektroizolatsion  xossalarining yaxshiligi, 
dmyoviy barqarorlik, gaz va suv o‘tkazmaslik kabi xossalari tufayli xalq 
11



Download 6,19 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   221




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish