Паррандачилик сирлари (Уй паррандалари товуқ, ўрдак, ғоз, курка парваришлаш ва тухум етиштириш)

П аррандачилик сирлари
Гигиена қоидалари
П а р р а н д а ч и л и к д а г и г и е н и к қ о и д а л а р г а
қ а т ъ и й р и о я қ и л и ш у л а р с а л о м а т л и г и н и
т а ъ м и н л а ш в а ю қ о р и м а ҳ с у л д о р л и к к а
э р и ш и ш д а
ж у д а
м у ҳ и м . 
П а р р а н д а
п а р в а р и ш л а н а д и г а н б и н о қ у р у қ , е т а р л и
д а р а ж а д а г е р м е т и к ва и с с и қ , д е в о р л а р и
о ҳ а к л а н г а н б ў л и ш и , ш а б а д а л и (с к в о з н я к ) 
бўлмаслиги лозим.
О зу қ а ва сувни нг си ф атси зли ги п ар р ан д а 
салом атлиги учун ж уда катта х авф , ш унинг 
учун ҳ а р доим то за, ян ги сув ва о зу қ а д а н
ф ойдаланиш лозим.
Нам о зу қ а бергандан сўнг озу қад о н л ар н и
и л о ж и б о р и ч а т е з р о қ т о з а л а ш к е р а к . 
К а с а л л а н г а н п а р р а н д а л а р з у д л и к б и л а н
б о ш қ а л а р и д а н
а л о ҳ и д а
а ж р а т и л и ш и , 
и з о л я ц и я л а н и ш и , з а р у р а т т у ғ и л г а н д а й ў қ
қилиниш и лозим.
Х о н а н и н г
ё р у ғ л и г и
в а
и с с и қ л и г и
парран даларни нг ёш ига боғлиқ ҳолда бўлиш и 
керак. Н амлик д ар аж аси н и м еъ ёри д а (50-65%) 
уш лаб туриш керак.
П арранда касалликлари
Қуйида қуш ларда, хусусан, паррандаларда 
эн г кўп уч р ай д и ган к а с а л л и к л а р , у л а р н и н г 
сабаблари, аломатлари, даволаш ва ҳим оялаш
ч о р а л а р и 'х у с у с и д а қ и с қ а ч а м а ъ л у м о т
келтирилган.
44

---

Товук,, ўрдак, ғоз, курка
П арранда гриппи
А т у р д а г и г р и п п в и р у с л а р и н а ф а қ а т
о д а м л а р д а , б а л к и б а ъ з и ҳ а й в о н л а р ва 
паррандаларда, ж умладан, товуқ, ўрдак, чўчқа, 
о т , т ю л е н ь в а к и т л а р д а ҳ а м у ч р а й д и . 
П а р р а н д а л а р н и
з а р а р л а й д и г а н
г р и п п
в и р у с л а р и " п а р р а н д а (қ у ш ) гр и п п и " д е б
аталади. Баъзи паррандалар парранда гриппига 
у қадар м ойил бўлм аса-да, барча паррандалар 
м азкур касаллик билан зарарлан и ш и мумкин. 
Ш уни ёдда тутиш лозим ки, м азкур касаллик 
ёвво й и п ар р ан д ал ар орасида к ен г тарқалиб, 
оғир кеч м аса-д а, хонакиларда оғир эпидемик 
ҳолатларн и келтири б чиқаради.
А г р и п п в и р у с и н и н г т а б и а т д а э н г к ў п
тарқалган 24 хили мавжуд: H1N1, H2N2, H2N3, 
H3N2, H3N8, H4N2, H4N4, H4N6, H4N8, H5N1, 
H5N2, H5N9, H6N1, H6N2, H6N5, H6N9, H7N1, 
H7N2, H7N3, H7N7, H9N2, H9N8, H10N7, H11N9.
П ар р ан д ал ар д а касаллик алом атлари кўзга 
ташланмаслиги мумкин, баъзан у маҳсулдорлик 
пасайишида кўриниши мумкин. Шу билан бирга, 
парранда гриппи аломатлари нафас олиш тизими 
касалликлари аломати сингари билиниши мумкин. 
Баъзан юқори патоген ҳолатларда касаллик яшин 
тезлигида ривожланиб, паррандалар қисқа муддатда 
ҳеч қандай аломатларсиз нобуд бўлади.
К а с а л л и к д а н ҳ и м б я л а н и ш н и н г я г о н а , 
ишончли йўли барча касалланган паррандаларни 
зудлик билан йўқотиш . К асалликка қарш и бир 
қан ча вакциналар мавжуд.
45

---