Паррандачилик сирлари (Уй паррандалари товуқ, ўрдак, ғоз, курка парваришлаш ва тухум етиштириш)

П аррандачилик сирлари
Тухумлардан имкон қадар кўпроқ ва соғлом ж ўж а 
очириш мақсадида биологик назорат олиб борилади. 
Бунинг учун инкубация ж араёнида тухумнинг 
баъзилари текшириб кўрилади, электр лампа нури 
ёрдамида кузатилади. Шунингдек, муртаклар устида 
патологик ва анотомик кузатишлар олиб борилади. 
Муртакларнинг ривожланиш даражаси аниқланади, 
лозим бўлса, қўшимча шароит яратиб берилади.
Уй ш ароитида тайёрланадиган
инкубаторлар
Паррандаларни кўпайтириш учун мураккаб ҳамда 
анча қиммат инкубаторлар сотиб олиш шарт эмас. 
Уй шароитида оддий инкубаторларни ясаш ҳам 
м умкин. Қ ў л б о л а и н к у б а т о р н и н г қопқоғи, 
вентиляция туйнуги, кузатув ойнаси, эш иги, 
шунингдек, иситиш лампалари патрони, бошқарув 
дастаги, планкаси, тухум қўйиш мосламаси, рейка, 
сув идиши бўлади.
М а зк у р и н к у б а т о р га х о с х у с у с и я т л а р — 
барча тухум ларни бир вақтда айлан тириш га 
м ослаш тирилган тухум қўйиш м ослам аси ва 
қўлбола и сси қли к бош қаруви.
Инкубатор оёқчалар устига ўрнатилади, тепа 
қопқоғида планка остида икки қатор қилиб, ораси 
30 мм. бўлган 25 мм. д и ам ет р л и б еш тад ан
вен ти ляц и я теш и ги очилади. Худди ш ундай 
туйнуклар пастки қисм (пол қисми)да ҳам очилади. 
К ў р и ш о й н а с и и с с и қ л и к н и и з о л я ц и я л а ш
мақсадида икки қаватли қилиб ишланади.
К о р п у с д е в о р л а р и и к к и қ а в а т л и қ и л и б
ф а н е р а д а н тай ёр л ан ад и . Ф а н е р а қ а в а т л а р и
28

---

Товук» ўрдак, ғоз, курка
орасига ар р а тўпон ёки ш у каби исси қли кн и 
и зо л яц и я қилувчи восита қўйилади. М азкур 
усулда теп а қопқоғи ҳам изоляцияланади.
Ички қисм ига 4 та патрон ва электр симлари 
м о н т а ж қ и л и н а д и . Б у н д а б и р д е в о р д а г и
п а т р о н л а р о р а л и ғи 250 мм. б ўлиш и к е р а к . 
П атронлар остига тухум қўйиш мосламаси учун 
р е й к а қоқилади.
Планкани зарур пайтда очиб-ёпиш ҳамда у ёки 
бу том онга бур и б қўйиш билан ҳаво оқим и 
б о ш қ а р и л а д и . Н а м л и к н и т а ъ м и н л а ш уч ун
инкубатор ичига сув тўлдирилган идиш қўйилади.
Тухум қўйиш мосламаси ёғочдан қилиниб, 
остига 2-3 мм.ли металл тўр тортилади. Қулайлик 
учун тўрга тухумларни айлантириш мақсадида 
бош қарув планкалари ўрнатилади. Тухумларни 
қўлда айлантириш ҳам мумкин, аммо уларни бир 
кунда бир неча маротаба айлантириб туришга 
тўғри келади. Бу эса бир оз ноқулайлик туғдиради.
Ш у н и н г у ч у н қ ў л б о л а т у х у м қ ў й и ш
м ослам асини ҳам ясаш мумкинки, бу жуда осон. 
М ослама валик, ён томонлари мустаҳкамланган ва 
илгакли мато, рамка, тўсиқлар, мустаҳкам газлама 
(матонинг валикларга уланадиган икки учи ва ён 
том онлари 
м устаҳкам 
газлам а 
ёрдамида 
мустаҳкамланади), тортилган сим, айлантириш дастаги 
ва штирдан иборат.
Икки чекка деворларга ёғоч валиклар (диаметри 
20-25 мм., штир қисми диаметри 9 мм.) ўрнатилади. 
Валикларга мато михлар билан бириктирилади. 
Ён деворларига 1 мм. диаметрдаги сим ўрнатилиб, 
мато илгаклар ёрдамида маҳкамлаб қўйилади (бу 
у н и н г ён ч е к к а л а р г а ч а то р ти л и б ту р и ш и н и
таъминлайди).
29

---