Пахтани дастлабки ишлаш технологиясида

 
1.1. 
Пахтани 
ҳаво 
ёрдамида 
ташувчи 
қурилманинг 
классификацияси 
Ҳаво ѐрдамида ташувчи қурилма ўзининг бир қатор афзалликларига эга 
эканлиги сабабли пахта тозалаш саноатида ҳам ундан кенг фойдаланилади. 
Улар қуйидаги ишларни амалга оширади:
•
пахта тозалаш корхоналарининг архитектура-рельефли хусусиятларига
боғлиқ бўлган ҳолда пахтани жойдан-жойга ташиш, бошқа транспорт 
турлари учун қийин бўлган жойлардан материални олиш;
•
пахтани бир вақтда бир неча ердан қабул қилиш ва ҳар хил нуқталарга
узатиш;
•
ташилаѐтган материални атмосфера ва бошқа ташқи таьсирлардан
ишончли ҳимоя қилиш;

---

•
шунингдек, хизмат кўрсатувчи ҳодимлар учун керакли санитария-
гигиена шарт-шароитларни яратиб беради.
Ҳаво ѐрдамида ташувчи қурилмалар бошқа қурилмалардан 
ишлатилишининг 
оддийлиги, 
бошқаришнинг 
осонлиги, 
ташиш
жараѐнларини автоматлаштириш имконияти борлиги билан ҳам фарқ қилади.
Пахтани ҳаво ѐрдамида ташувчи қурилманинг камчилиги - 
ташилаѐтган бирлик материал миқдорига нисбатан электро энергиянинг кўп 
сарф бўлиши ва ташилаѐтган, таркибида ѐт жисмлар бўлган материал билан 
бевосита таъсирлашадиган ишчи органларнинг, шу жумладан қувурларнинг 
тез ейилиши ва ишдан чиқишидадир. 
Ҳозирда ҳаво ѐрдамида ташувчи қурилмалар чигит ва ишлаб чиқариш 
чиқитларини ташиш ва юклаш-туширишни механизациялаш ишлари учун 
ҳам ишлатилмоқда. Пахта ташиш учун ишлатиладиган ҳаво ѐрдамида 
ташувчи қурилмаларини қуйидаги белгиларга асосан классификациялаш 
мумкин: 
- Ўрнатилиш жойи ва ишлатилишига қараб корхона ичида, цех орасида 
ва цех ичида ўрнатиладиган турларга;
- Ускуна ичида босим ўзгаришини ҳосил қилиш усулига кўра сўрувчи, 
пуфловчи ва сўрувчи-пуфловчи (аралаш) турларга ажратилади (1.1-расм).
- Хомашѐ турига қараб ўрта толали ва ингичка толали пахталарни 
ташиш учун мўлжалланган ҳаво ѐрдамида ташувчи қурилмалар фарқланади. 
Ингичка толали пахта турларини ташишда уларга жиддий зарар етказувчи 
механизмларни ишлатиш таъқиқланади, хусусан титувчи ва таъминловчи 
ускуналар ишлатилмайди, хомашѐни қувурга ташлаб бериш ишчилар 
томонидан қўлда амалга оширилади.