П1нинен лекция топламы Н5кис -w00u Тема q. Экология 81м оны4 3ыс3аша тарийхы. Экологиялы3 маш3алалар 81м оларды шеш №орша2ан орталы3ты 3ор2а7ды4 8у3у3ый тийкарлары

e. %ндирис к1рханаларында 8а7аны тазала7ды4 теориялы3 тийкарлары.
Атмосферада2ы патас газ 81м ша4 т6риндеги (аэрозоль) 3осымталардан тазала7 т5мендеги усыллар менен 1мелге асырылады.
q. №урамында зиянлы 3осымта бар аэрозолды4 пайда болы7ын то3таты7
w. аэрозолды тар3атып жибери7 ар3алы 1мелге асырылы7 м6мкин.
М1селен, та7 жынысларын (к1нлерин) 3азып алы7да алдынан массивлерди су7 менен су7ары7 жолы менен аэрозоллар азаяды. Су72а 3осымта ретинде сырт-актив затлар, к5бик пайда ети7ши затлар 3осылады. Пайдалы 3азылма рудаларды байыты7дан алдын зиянлы затларды4 атмосфера2а араласы7ын болдырма7 илажларын к5ри7. М1селен к5мир 3урамында2ы к5кирт су2дары (к5мир жаны7ынан бурын) химиялы3 ямаса механикалы3 усыл менен азайтырылса, к5мирди4 жаны7 процессинде атомосфера2а араласату2ын SO_w-ни услап 3алы7 м6мкин. 8.т.б.
*а7ада2ы ша4ды болдырма7 ж6д1 6лкен 18мийетке ийе. К1н 8а7асында2ы аш4 т6рли жоллар менен кемейтириледи. М1селен, Англияда к1н 8а7асында2ы ша4ды азайты7 ушын су7 бери7 усылы менен бирге арна7лы ша4 усла2ыш асбаплар 3олланылады. Германияда кальций хлоридли пастадан пайдаланылады.
Себеби, кальций хлорид гигроскопик 31сийетке ийе бол2аны ушын 8а7ада2ы ы3аллы3ты тартып, руданы 3оллап турады. К5плеген 3алаларда 8а7а тазалы2ын тексерип туратыу2ын арна7лы станцилар ислейди.
*а7аны тазала7ды4 екинши усылы аэрозолни тар3аты7. Бул усылда аэрозолды 3урайту2ын к5п фазалы затлар системасын бир фазалы газлер системасын айландыры7 .
Буны 1мелге асыры7да т6рли методлардан пайдаланылады.
!сиресе аэрозолды4 электрик 31сийетлери ж6д1 18мийетли болады. Атмосферада табийий радиация т1сиринен газ ионлар пайда болады. Бира3та, аэрозоль б5лекшелерин 5ндирис масштабында зарядла7 ушын атмосферада2ы бар ионларды4 концентрациясы азлы3 етеди. Соны4 ушын аэрозолларды адыаты7 ушын жетерли концентрацияда2ы ионлар пайда ети7де 8а7аны ионластыры7ды4 т6рли усылларынан пайдаланылады. Аэрозолларды техникада б5лекле7 ушын 3олланылату2ын асбапларда 8а7ада электр разряд пайда ети7 усылынан ке4 пайдаланылады.
Бундай 1сбаплар электр фильтрлер деп аталады. Санаатта ке43олланылату2ын электрик фильтрлерди4 бир т6ринде катод 7азыйпасын ат3ары7шы металл тая3ша2а бир неше мы4 вольт жо3ары к6шлени7 берилсе катод д5герегиндеги 8а7а к6шли т6рде ионланады. Бул аппарат ар3алы аэрозоль 5ткизидгенде аэрозоль б5лекшелери терис (-) зарядланады.
Аппаратты4 трубаларына о4 (+)заряд бериледи. Аэрозолды4 терис зарядлы б5лекшелери труба дий7алларына со3лы2ысып, 5зинше зарядын жо3алтады нейтрал зарялды зат аппарат дий7алларына отырады.
Жаныл2ы (отын) санаатында газлерди тазала7 усыллар адсорбция 81м абсорбция принциплерине тийкарлан2ан 8.т.б.