П1нинен лекция топламы Н5кис -w00u Тема q. Экология 81м оны4 3ыс3аша тарийхы. Экологиялы3 маш3алалар 81м оларды шеш №орша2ан орталы3ты 3ор2а7ды4 8у3у3ый тийкарлары

e. Физико-химиялы3 усыллар
e. Атмосфера 8а7асыны4 табийий тазаланы7ына жан7арлар жа7ынлар 6лкен 18мийетке ийе. *а7а 3урамында2ы з182рли н1рселерди 3ар 81м жа7ынлар жу7ып кетеди.
Жа7ынгершилик 3анша к5п болса, 8а7а 3урамында сонша к5п тазаланады. *а7аны тазала7да тереклер, 3ала берсе п6ткил 5симликлер д6ньясыны4 18мийетини4 роли к6шли. М1селен ` терек жапыра3лары ша4 з181рлерин к5п му2дарда услап 3алады, з181рли газлерди 5зинде си4дирип алады.
Санаатлы3 жа2дайда 8а7ада2ы ша4ларды азайты7 ушын ша4ды сорып жыйнайту2ын 1сбаплар 3олланылады.
Сондай-а3 81р 3ыйлы 5ндирис тара7ларында руда к1нлерин байыты7 фабрикаларында жумыс 7а3тында б5линип шы2ату2ын ша4лар т6рли усыллар менен усланып 3алынады.
Сондай-а3 газлерди тазала7 методлары адсорбция 31сийетлерине тийкарланады. Бул ма3сет ушын санаатта 81р 3ыйлы адсорбентлерден пайдаланады.
Аэрозолларды4 электрик 31сийетлери бар. Соны4 ушын 8а7ада электр разрядын пайда ети7 методы ке4нен 3олланылады. Бундай 1сбаплар электр фильтрлер деп аталады.
З18ерли радиактив затларды4 аэрозоларды4 услап 3алату2ын арна7лы фильтр (Петрянов фильтри) пайдаланылады. М1селен химиялы3 реакциялар ж1рдеминде з181рли затлар з181рсиз затлар2а айланады. Газлерди SO_wден тазала7 ушын натрий сульфат, натрийбисульфат, темир (II) сульфат еритпелери ар3алы 5ткериледи. N_wO ни си4дири7 ушын натрий карбонат еритпесинен пайдаланады. Адсорбцион методта газлерди тазала7 т6рли газлерди4 адсорбентке жутылы7ына тийкарланады. М1селен, газды SO_w ден тазала7 ушын абсорбент алюминий оксид NO_w ден тазала7да силикагель ислетиледи. Газлерди ж6д1 пухта тазала7 ушын химия сыпатында каталитик метод 3олланылады (катализатор 3атнасында)
Газ т6риндеги шы2ынды тийкарынан т6тин 81м туман т6ринде болады. Т6тин ишинде 3атты зат б5лекшелери бар газлар араласпаларынан ибарат система. Шы2ынды газлер 2урамында онша зыянсыз затлар (O_w ,N_w, CO_w, H_wO) 81м з181рли затлар (NO, CO, NO_w, SO_w, HCl, HCN) болы7ы м6мкин.
Газ т6риндеги шы2ындыларды тазала7 ушын 81р т6рли усыллар 3олланылады. Кептири7 методы менен ислетилгенде т6рли конструкцияда2ы фильтрлер, арна7лы аппаратлдан пайдаланылады. Шы2ынды газлер з181рли затлардан арна7лы адсорбентлер (актив к5мир, синтетик 81м табий2ый затлар) ж1рдеминде тазаланады.
Газлер араласпаны4 тазала7дан екинши усылы газ араласпаларында2ы т6рли компонентлерини4 суйы3лы3ларда ери7ине тийкарлан2ан. Ерийту2ынлы2ын, силти ертипелери, марганец оксидлери суспензияларынан пайдаланылады. Газлер араласпасында2ы айырым компонентлер усы суйы3лы3лар2а жутылы7ынан (адсорбция) кейин ерити7шилерди 3ыздыры7 ар3алы жутыл2ан газлер шы2арылады 81м 3осымталардан тазалан2аннан кейин, газ араласпасын химиялы3 усыллар менен тазала7 м6мкин. Бул ма3сетте нейтралла7, оксидле7, 31лпине келтири7 методлары 3олланылады.