P. S. Su L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish asoslari

4. Turli tabiiy va antropogen obyektlarni tashqi ta’sirlardan
himoya qiluvchi mikroiqlim yaratuvchi o'simliklarni muhofazalash.
Bu guruhdagi tadbirlar suv rejimini tartibga solishda, tuproqlarni 
eroziyadan, qum liklarni deflyatsiyadan, daryo va kanallarni, 
ishlab chiqarish va yashash binolarini turli salbiy ta ’sirlardan 
himoyalashda va mikroiqlim yaratishda m uhim aham iyatga ega 
bo'lgan ihota daraxtzorlari, yashil xiyobon va to 'siq lar kabi 
o 's im lik m a y d o n la rin i m axsus ta r tib d a m u h o fa z a la s h g a
qaratilgan chora-tadbirlarni o 'z ichiga oladi.
5. Tabiiy o'simliklarni turli zararkunanda va kasalliklardan
himoyalash. 
Bu guruhdagi tadbirlarga - tabiiy o'sim liklarni 
zararkunanda va kasalliklardan him oyalashda fizik (harorat,

---

nurlantirish, yorug‘lik, elektr, tovush; mexanik, yig‘ib olish, 
o'ldirish, turli m oslam alarga to 'p lash , so'rib olish); kimyoviy 
(pestitsid, gerbitsid, insektitsid, fungitsid, repellent, a ttrak tan t, 
rodensid va b.); biologik (kasallik va zararkunandalarni o ‘z tabiiy 
kushandalaridan foydalanib yo'qotish); tashkiliy (kasallik va 
zararkunandalarning tarqalishini karantin yo‘li bilan oldini olish) 
kabi chora-tadbirlar kiradi.
6. 0 ‘sim liklarni yon g'in lard an him oyalash. 
0 ‘sim lik lar 
d u n y o s in in g y o n g 'in d a n z a ra r la n is h i k o 'p r o q o ‘rm o n li 
hududlarda kuzatiladi. Shuning uchun bu guruhdagi tadbirlarga 
quyidagilarni kiritish mumkin:
• o'rm on yong‘inlari chiqishi xavfi ustidan doimiy nazoratni 
am alga oshirish;
• y o n g ‘in lard an him oya qiluvchi tashkiliy tuzilm alarni 
tashkil etish;
• yong'in xavfi yuqori b o 'lgan m aydonlarni aniqlash;
• o'rm onzorlarning yong'inga chidamliligini oshirish;
• yong'inlarning oldini olish yuzasidan keng tushuntiruv- 
tashviqot ishlarini yo'lga qo'yish;
• yuz bergan yong'inlarni zudlik bilan b a rta ra f etish.