P. S. Su L t o n o V ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish asoslari

1.
Texnologik 
y o ‘nalishdagi chora-tadbirlar. 
Bu gu ruhga 
o ‘simlik va o ‘simlik xom ashyolarini qay ta ishlash sohalaridagi 
is h la b c h iq a r is h te x n o lo g iy a la rin i e k o lo g ik j ih a td a n
takom illashtirish va ularga q a t’iy am al qilinishini ta ’m inlashga 
d o ir c h o ra -ta d b irla r k irad i. Bu ta d b irla r aso sid a 
0
‘sim lik 
x o m ash y o sid an t o ‘liq va k o m p le k s fo y d a la n ish , o 's im lik
m a h s u lo tla r i o ‘rn ig a b o s h q a tu r d a g i x o m a sh y o va 
m a h s u lo tla rd a n fo y d alan ish , ish la b c h iq a rish n in g b o sh q a 
k o ‘plab sohalaridagi texnologik jaray o n larn in g o ‘simliklarga 
b o ‘lgan salbiy t a ’sirini m inim um ga tushirish kabi m asalalar 
yotadi. Bu yo‘nalishdagi tadbirlar o'sim liklam i m uhofazalashda 
eng yetakchi o ‘rin tutadi, chunki o ‘sim lik xomashyosi sarfini 
tayyor m ahsulot birligiga nisbatan kam ayishi va turli sohalar 
^texnologiyasini takom illashuvi tufayli o'sim lik larga kam roq 
ziyon yetkazilishi o ‘z-o‘zidan k o ‘pro q o 'sim liklarni saqlanib 
qolinishiga va ularning o ‘sish sharoitlarini yaxshilanishiga olib 
keladi. Bu o 'rin d a m ulohaza uchun quyidagi m a ’lum otlarni 
k e ltir is h m u m k in . H o z irg i z a m o n y o g 'o c h ta y y o r la s h
texnologiyasiga k o ‘ra, d arax tlarn i kesib, y o g ‘ochini ajratib
olishni o ‘zida 1 gektar m aydonda o ‘rta hisobda 30-50 m 3 yog‘och 
o ‘rm onda qolib ketadi. Shu yo‘sinda ajratib olingan yog'ochning 
yana 47 foizi turli qayta ishlash jarayonlarida chiqindiga, qisman 
ikkilamchi ahamiyatsiz m ahsulotga aylanadi. Agar tayyorlangan 
yog'och suvda oqizish yo‘li bilan tashiladigan b o ‘lsa, uning 1/3 
qismi suv ostiga cho‘kib ketadi va suv havzalarining ekologik 
h o latin i y a n a d a og‘jrlashtiru vchi om ilga aylan ad i. B undan 
tashqari, yirik sanoat, ayniqsa, kim yo sanoati, m etallurgiya, 
sement ishlab chiqarish m ajm ualari, k a tta y o 'llar, bir necha 
kilom etr tevarak-atrofdagi m aydonlarda o'sadigan o ‘simliklar 
uchun noqulay sharoitni vujudga keltiradi. Juda k o 'p lab xalq 
xo'jaligi inshootlari (kanallar, suv om borlari, yo‘llar)ni qurish 
jarayonlarida texnologiyaning nomukammalligi yoki belgilangan 
ekologik talab larg a am al qilinm asligi o q ib atid a hududning 
o ‘simliklari asossiz y o ‘qotib yuboriladi.