P islomov toshkent 2017 O‘quv qo‘llanma

TRANSFORM
– rastrli kartografik materiallarga ishlov berish 
uchun mo’ljallangan dastur; 

OTKOS
– er polotnosi qiyaliklarining barqarorligini tekshirish; 

OSADKA
– zaif asos ustidagi ko’tarmaning cho’kishini 
hisoblash; 

TRUBA 
– quvurlar va kichik ko’priklar gidravlik hisob-kitobi; 

GIDRO 
– suv ajratish qurilmalari: ariqlar, kyuvetlar, 
suvtushirgichlar, tezoqar suvlar va tushish devorlari gidravlik 
hisob-kitobi; 

UVS 
– ustki oqovaning suv muhitiga ta’siri darajasini baholash; 

ZNAK 4.0
– individual yo’l belgilarini loyihalash (WINDOWS 
95, 98, NT); 

CREDO_SR
– geofizika ishlarining geodezik ta’minoti; 

SETI 
– muhandislik kommunikastiyalarini loyihalash. 
4.11. MapInfo dasturiy mahsulotlari 
Hozirgi kunda MapInfo kompaniyasining asosiy dasturiy mahsulotlari 
quyidagilardan iborat: 

MapInfo Professional
– to’liq funksional geoaxborot tizimi, 4.9-
rasm; 

MapBasic
– MapInfo Professional uchun dasturlash muhiti; 

MapInfo SpatialWare
– SQL Server/Informix MBda fazoviy 
axborotni boshqarish texnologiyasi; 

MapInfo MapX
– ilovalar ishlab chiquvchining bibliotekasi; 

MapXtreme 
– Intranet yoki Internet uchun kartografik ilovalar 
ishlab chiqish uchun mo’ljallangan dasturiy ta’minot. 

---

148 
MBBT uchun an’anaviy funksiyalarga qo’shimcha ravishda, 
MapInfo 
Professional
GATi ma’lumotlar bazasida saqlanayotgan ma’lumotlarni 
ob’yektlarning qazoviy munosabatlarini inobatga olgan holda to’plash, 
saqlash, aks ettirish, tahrirlash va ishlov berish imkoniyatini beradi. 
4.9-rasm. MapInfo GAti interfeysi. 
MapInfo ning ma’lumotlar manbalari: 

Quyidagi SAPR va geoaxborot tizimlarining almashuv vektorli 
formatlari: AutoCAD (DXF, DWG), Intergraph/MicroStation Design, ESRI 
Shape fayli, ARC/INFO Export, shuningdek GIF, JPEG, TIFF, PCX, BMP, 
MrSID, PSD, ECW, BIL (SPOT suratlari) va GRID (GRA, GRD) 
formatlaridagi rastrli kartalar. MapInfo da GPS va boshqa elektron 
geodezik asboblar yordamida olingan ma’lumotlarni aks ettirish mumkin. 

Excel, Access, xBASE, Lotus 1-2-3 fayllari va atributiv 
axborotdan tashqari nuqtali ob’yektlarning koordinatalari saqlanishi 
mumkin bo’lgan matnli fayllar. 

Oracle va DB2 kabi mashhur MBBT bilan ishlashda MapInfo 
GATi “kartografik mijoz” rolida chiqishi mumkin, zero ular bilan ODBC 
protokoli orqali birga ishlashning samarali mexanizmini qo’llab-

---

149 
quvvatlaydi. Bundan tashqari, Oracle MBBTdagi ma’lumotlarga kirish 
ushbu ma’lumotlar bazasining ichki interfeysi (OCI) orqali ham mumkin. 
Bir ish seansida turli formatlar ma’lumotlaridan bir vaqtda 
foydalanish mumkin. SQLning o’rnatilgan so’rovlar tili, geografik 
kengaytirish sharofati bilan, ob’yektlarning uzoqligi, solinganligi, 
qoplanishlari, maydonlari va h.k.lar kabi fazoviy munosabatlarini hisobga 
olgan holda tanlab olishlar tashkillashtirish imkoniyatini beradi. 
Ma’lumotlar bazasiga so’rovlarni keyinchalik ishlatish uchun shablonlar 
ko’rinishida 
saqlab 
qo’yish 
mumkin. 
MapInfo 
da 
ob’yektlarni 
koordinatalari, manzili yoki indekslar tizimi bo’yicha qidirish va kartaga 
tushirish imkoniyati mavjud.