P islomov toshkent 2017 O‘quv qo‘llanma

Ko’rinish-ko’rinmaslikni tahlil qilish
– bu relefning raqamli 
modellariga ishlov berish operatsiyalaridan biridir, u yuzani uning ayrim 
qismlarining ko’rinishi yoki ko’rinmasligi nuqtai nazaridan zonalar ajratish 
va qandaydir obzor nuqtasidan yoki fazodagiholatlari berilgan nuqtalar 
to’plamidan (nurlanishlar manbalari yoki priyomniklari) ko’rinish-
ko’rinmaslik kartalarini tuzish yo’li bilan baholashni ta’minlaydi. 
Ko’rinish-ko’rinmaslikni fazoviy tahlil qilish ikki nuqtaning o’zaro 
ko’rinishini baholashga asoslangan. Ko’rinish-ko’rinmaslikni tahlil qilish 
radioeshittirish va teleko’rsatuv stanstiyalarini, radiorele va mobil 
radioaloqa tizimlarini loyihalashda relefning (ayniqsa tog` relefining) yoki 
shahar 
qurilish 
maydonlari 
relefliligining 
barqaror 
radiopriyom 
(radioko’rinish) zonalarining kattaligiga 
ta’sirini baholash uchun 
qo’llaniladi. 
Yaqinlikni tahlil qilish
– berilgan nuqtalar to’plami ichida ikkita eng 
yaqilarini qidirishga (eng qisqa masofani qidirish) asoslangan va fazoviy 
tahlilning turli algoritmlarida qo’llaniladigan fazoviy-tahliliy operatsiyani 
o’zida ifodalaydi. Geologik axborotga ishlov berishda bu berilgan 

---

74 
parametrlarli geoximik anomaliyalarda eng yaqin nuqtalarni lokallashtirish 
bo’lishi mumkin. 
2.9. Hisobotlar, kartalar, sxemalarni tayyorlash 
Zamonaviy to’liqfunksional geoaxborot tizimlari turli chiqish 
shakllarini generastiyalashning taraqqiy etgan vositalariga ega. Odatiy 
MBBTlarda qo’llaniladigan standart hisobotlar generatorlaridan tashqari, 
GATda turli ahamiyatga molik kompyuterli kartalarni nashr etish vositalari 
o’rnatilgan. Ta’kidlash lozimki, ularni bosish odatdagi tipografiya 
uskunalarida bajarilgan an’anaviy qog`oz kartalarga qo’yiladigan 
fundamental talablar asosida amalga oshiriladi. Tasvirning berilgan 
masshtabi bosish jarayonida yuqori aniqlikdagi vositalar bilan nazorat 
qilinadi. 
To’liqfunksional 
GATlar 
kartalar 
legendalarining 
keng 
diapazonini, turli kiritmalar va hisobotlar yaratish imkoniyatini beradi, 
2.26-rasm. 
2.26-rasm. Hisobotga misol. 
Kartalar bosishda tasvirning to’g`ri ranglarda berilishi kabi 
muammoga duch kelish mumkin. Rang uzatishdagi xatoliklar tasvir rang 

---

75 
palitralari tavsifiy modellarining monitor ekranida va qo’llaniladigan 
printerlarda (plotterlarda) izohlanadi. Bu muammoni qo’shimcha 
ixtisoslashtirilgan dasturiy ta’minotdan foydalanib hal etish mumkin.