P habibullaev

to'plami olinishi mumkinligini  yo'qorida ko'rdik.
m w \  = ' £ i C i j e u , ~*l)l
(57)
(58)
(59)
U  =  3 N   <  8 (со)  >
(60)
(61)
4  1

---

i f o d a   b i l a n   a n i q l a n a d i .   ( 6 0 )   i f o d a g a   a s o s a n
5(e)
С  =  3/V — -  
(62)
o T
K lassik  hoi.  A gar  te m p e ra tu ra   y e ta rli  d a ra jad a   y u q o ri  b o ‘lsa, 
ossillyatorning o 'rtach a energiyasi  <  s  >=  k T   ekanligi  m a’lum.  Bu holda 
kristallning  issiqlik  sig'im i
С  =  3 N k 
(63)
yoki  1  mol  uchun,  N   =  N A;  к  = 
R /  
N A  ekanligidan
С  =  3R 
(64)
bo'ladi,  bunda  /V,  Avogadro  soni.  (64)  ni  Dyulong-Pti  qonuni  deyiladi. 
(63)  yoki  (64)  dan  ko’rinadiki,  qattiq  jism ning  issiqlik  sig'im i  uning 
xossasiga  ham ,  tem peraturasiga  ham   bogMiq  emas.  Issiqlik  sig'im   С ning 
qattiq jism  xossasiga bogMiq emasligi  nihoyatda ajablanarli!  H aqiqatan ham  
tajriba,  yuqori  tem peraturalarda  D yuiong-Pti  qonuni  o 'rin li  ekanligini 
tasdiqlaydi.  (2.7-rasm).  Am m o past temperaturadagi qattiq jism ning issiqlik 
sig'imi  D vulong-Pti qonunidan  keskin farq qiladi va tem peratura kamayishi 
bilan  u  ham   kamayib  boradi  (2.7-rasm ).
2.7-rasm.