P. Gulyamov, R. QuRbonniyozov, m avEzov, n. SaiDova

markazi
o
‘
chog
‘
i
– Birinchi seysmografni 
xitoy lik  munaj  jim  Chjan  Xen 
i x tiro qilgan. Hozirgi za-
mon seysmografini rus olimi 
B. B. Golitsin  ixtiro  qilgan. 
Ko‘p mamlakatlarda shu sey-
mografdan foydalaniladi.
http://eduportal.uz

---

54
ye
r
ni
ng  qa
tt
iq  qob
ig‘
i —
 l
it
osfe
r
a
buzilib ketadi, yerda kengligi 1 m gacha yoriqlar paydo bo‘ladi. 11 va 
12 ball bo‘lganda yer yuzasi relyefi o‘zgaradi. Yerda tik turgan narsa 
qol maydi. Shuning uchun 11–12 ballni o‘ta halokatli zilzila deyiladi.
Keyingi vaqtlarda yer qimirlash kuchi unga sarf bo‘lgan energiya, 
ya’ni  magnituda
  birligida  ham  aniqlanmoqda.  Hozirda  olimlar  yer 
qimirlashini  oldindan  aytish  ustida  tinimsiz  ilmiy  izlanishlar  olib 
bormoqdalar.