P. Gulyamov, R. QuRbonniyozov, m avEzov, n. SaiDova

19­rasm. 
Zamonaviy 
elektron
 
nivelir.
20­rasm. Qo‘lbola 
nivelir.
1 m
http://eduportal.uz

---

29
ge
ogr
afi
k xar
it
al
ar
bo‘lsa,  ular  balandligi  raqami  oldiga  manfiy  (–)  belgi  qo‘yiladi. 
Masalan, Qizilqum cho‘lidagi Mingbuloq botig‘ining dengiz sathidan 
balandligi –12 m.
Joy  planlarida  tabiatdagi  mahalliy  predmet lardan  tashqari Yer 
yuzasining  notekisliklari  (relyef)  ham  tasvirlanadi.  Relyef  joy  plan-
larida  va  xaritalarda  gorizontallar  bilan  tasvirlanadi.  Gorizontallar 
deb  quruqlik  yuzasidagi  mutlaq  balandligi  bir  xil  bo‘lgan  nuqtalarni 
xaritalarda tutashtiruvchi chiziqlarga aytiladi.
Xaritalarda,  ayniqsa,  joy  planida  tepalar  ham,  chuqurlar  ham 
gorizontallar  bilan  tasvirlanadi  (21-rasm). Yer  yuzasi  qaysi  tomonga 
qiya  bo‘lsa,  gorizontallarga  qiya  tomonni  ko‘rsatuvchi  chiziqcha 
qo‘yiladi.  Bu  chiziqcha  bergshtrix  deb  ataladi.  Bergshtrixga  qarab 
chuqur va tepalar, qiyaliklar ajratib olinadi.
Yonbag‘irlar  juda  tik  bo‘lsa,  planda  mayda  tishlarga  o‘xshagan 
chiziqlar  bilan  ko‘rsatiladi.  Jarlar  ham  shunday  chiziqlar  bilan 
tasvirlanadi
.