О‘zr oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi buyrug‘i Buyruq №434 2017



Download 2,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet131/244
Sana11.01.2022
Hajmi2,42 Mb.
#349515
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   244
Bog'liq
qishloq xojalik biotexnologiyasi va mikrobiologiya

 
 


103 
 
 
18-MAVZU:  
 
HUJAYRA MUHANDISLIGI 
 
REJA: 
1. Hujayra muhandisligining mohiyati va vazifalari 
2.  Organ,  tо‘qima  va  protoplastni  sun’iy  oziq  muhitlarida  о‘stirish  va 
sterillash usullari. Oziq muhitini tanlashning asosiy prinsiplari 
3. Hujayra suspenziyasi alohida hujayralar kulturasi 
4. Hujayra seleksiyasining ahamiyati va vazifalari 
5. Ajratilgan protoplastlarning bir-biriga qо‘llash usullari 
 
1.  Hujayra  muhandisligining  mohiyati  va  vazifalari.
  Hujayra 
biotexnologiyasi 
hujayra, 
tо‘qima 
va 
protoplastlarning 
kulturalaridan 
foydalanishga 
asoslangan. 
Hujayralari 
о‘simliklardan  ajratib,  о‘simlik 
organizmidan tashqarida yashab kо‘payishi uchun zarur sharoit yaratiash lozim. 
Ajratilgan  hujayra  va  tо‘qimalar  kulturasining  biotexnologiyadagi  rolini 
uchta  yо‘nalishda  kо‘rish  mumkin.  Birinchi  yо‘nalish  о‘simlik  hujayralarining 
meditsina,  parfyumeriya  va  kosmetika  uchun  zarur  bо‘lgan  mahsulotlar,  xalq 
xо‘jaligining  boshqa  tarmoqlari  uchun  ikkilamchi  sintez  moddalari,  sterioidlar, 
glikozidlar,  garmonlar,  efir  yog‘larini  ishlab  chiqarish  xususiyati  bilan  bog‘liq. 
Ikkilamchi  moddalar  sun’iy  oziq  muhitlarda  о‘stirilgan  kallus  tо‘qimalaridan 
olinadi.  Hujayralar  texnologiyasi  asosida  bizning  sharoitimizda  о‘smaydigan 
о‘simliklardan yil bо‘yi mahsulot olib meditsina uchun preparatlar ishlab chiqarish 
mumkin. Masalan, jenshendan tonusni oshiruvchi moddalar olish mumkin. 
Ikkinchi yо‘nalish – ajratilgan tо‘qima kulturalarini kо‘paytirish va virussiz 
kо‘chatlar  olishda  foydalaniladi.  Bu  usulni  о‘simliklarni klonli  mikrokо‘paytirish 
deyiladi, bu usul yordamida bir yilda bitta meristemadan minglab о‘simliklar olish 
mumkin. 
Uchinchi 
yо‘nalish  –  izolyatsiyalangan  hujayralarni  о‘simliklar 
seleksiyasida 
qо‘llab, 
tez 
rivojlanuvchi, 
noqulay 
tashqi 
faktorlarga 
(qurg‘oqchilikka, tuproqning shо‘rligi, past va yuqori haroratga, fitopatogenlarga) 
chidamli о‘simliklar olish mumkin. Shu bilan birga bu yо‘nalish izolyatsiyalangan 
protoplastlarni  bir-biriga  qо‘shib,  somatik  duragaylar  olish  yо‘li  bilan  yangi 
о‘simliklarni  yaratish  imkonini  beradi.  Gen  muhandisligi  usullari  yordamida 
izolyatsiyalangan  protoplastlarga  begona  genlarni  kiritish,  keyinchalik  yangi 
xususiyatli  о‘simliklar  olish,  ajratilgan  changdon  va  urug‘murtaklarni  sun’iy 
muhitda  о‘stirish  gaploidlar  olish,  unmaydigan  gibrid  urug‘larni  о‘stirib 
о‘simliklar  olish  imkonini  beradi.  Probirkada  urug‘lantirish  orqali  esa 
chatishmaydigan о‘simliklarni chatishtirish mumkin. 

Download 2,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   244




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish