|
XULOSA
Hozirgi vaqtda printsipial yangi progressiv texnologiyalar qatoriga elektronnurli, plazmali, impulьsli, biologik membranali, kimeviy va boshqa texnologiyalarkiradi.Ularmehnatunumdorliginioshirishga,resurslardanfoydal anisheffektivligini oshirishga, ishlab chiqarishda energiya va materiallarni sarflanishinikamaytirishga imkon beradi. Elektr texnologiyalar ham shu progressiv texnolo-giyalar qatoriga kiradi. Elektrotexnologiya tushun- chasida elektr toki, elektr yekimagnitmaydonnito’g’ridan- to’g’riishlatilishiko’zdatutiladi,ya’niularnienergiyasinitexnologikob’ektgato’pp a-to’g’rikeltirilib,uniishzonasidaenergiyani boshqa turlariga aylantiriladi (issiqlikka, kimyoviy, mexanik energiyagava boshqalarga). Bu jarayon berilgan texnologik vazifani bajarishni ta’minlaydi.Elek- trotexnologiyaxalqxo’jaliginideyarlihammasoxalaridailmiy- texnikataraqqietini belgilaydi. Elektrotexnologik usullarini qo’llash ko’p xollarda mehnatunumdorliginioshirishga,maxsulotnisifa- tiniyaxshilashga,buyumlarniishonchliliginioshirishga,mehnatsarflarinikamay tirishga,ishchijarayonlarniavtomatlashtirishga, oldindan belgilab olingan xususiyatlarga ega yangi materiallarvamaxsulotlarniolishga,texnologikjarayonlarnijadallashga,mehna tvamateriallarniyaxshilashgavaishlabchiqarishniatrofmuhitgaziyonlita’sirini kamaytirishgaolibkeladi.
Buyuk kashfiyotlar mundarijasini 1800 yilda buyuk olim Volьta elektr kimyogeneratorlariyaratishidanboshlasabo’ladi.Bubilanelektrtokiniissiqlikva magnit ta’siri topilgan. SHu yilni o’zida Angliyaliklar suvni elektroliz qilishdi vaxokazo. Masalan akademik Petrov 1802 yilda 1700 volьtlik va quvvati 85 Vattbo’lgan batareya yasab, elektr yoyi xodisasini topdi va uni metallarni eritishga,elektr bilan yoritish va metallarni oksidlardan tiklash uchun ishlatish mumkinliginiasosladi.Keyinelektroosmos,ishqoriymetallarniolishnielektroliti kuslubi,galvanoplastinka, galvanostegiya xodisalari kashf etildi, elektrokimyomanbalarkashf etilganligi elektrotermiya va elektrokimyo deyiladigan elektrotexnologiyanisoxalarini paydo bo’lishiga olib keladi. Elektrotexnikani tez rivojlanishi va yetarliarzonelektrenergiyaniishlabchiqilishienergiyaniko’piste’molqiladigane lektrotexnikjarayonlarnirivojlanishigaolibkeladi.Bularalyuminiyishlabchiqish (natijada alyuminiy qimmatbaho material bo’lmay qoladi), karborundvakalьtsiy karbitini ishlab chiqishi va yuqori sifatli po’latlarni ishlab chiqilishidir. 19asrni 60 yillarida elektrosvarka kashf etilgan, ammo bu amalda yana 20
yildankeyinishlatilaboshladi.19asroxiridaelektrometallurgiya,ya’nimetallarnir udadan elektr yoy pechlarida olish, mis va tsinkni sanoat masshtablarida olish,yuqori chastotali tokni ishlov berilayotgan materiallarni o’zida issiqlik chiqarishuchunishlatishboshlangan.
Insoniyatmoddiyishlabchiqarishmadaniyatiningrivojlanishdarajasibirin chi galdaenergiya manbaini hosil qilish va uni ishlatish bilan aniqlanadi.Buningishlatilishi,keyingiI00yilichidaesa,elektrquvvatidanfoydala nish,sanoatning rivojlanishida texnik inqilobini keltirdi va sotsial
munosabatlarda halqiluvchiaxamiyatgaegabo’ldi.
Kasb- hunarkollejlaridaElektrotexnikayokiElektrotexnikaningnazariyasoslarifanibo' yichalaboratoriyao'tkazishdanasosiymaqsadtalabalarning
mustaqilravishdatajribao'tkazibo'rganilayotganfizikjarayonningmohiyatinich uqurroqanglashlari,asosiyo'lchovasboblaribilanishlashnio'rganishlari,o'lchov usullari bilan tanishishlari, shuningdek olingan fizik natijalarning miqdoranto'g'ribo'lishinita'minlashdaniboratdir.
UshbubitiruvmalakaviyishiKHKtalabalarinazariybilimlarinimustahka mlashda o'zgarmas va o'zgaruvchan tok elektr zanjirlari bilan tajribavositasida batafsilroq tanishish maqsadida yozilgan bo'lib, o’quv yurtining elektrvamagnetizmlaboratoriyasidamavjudishlardanfoydalanishgaasoslan gan.
Bitiruvmalakaviyishidakasb- hunarkollejlaridao`qitishjarayoni,o`qitishning tashkiliy shakllariga oid bilimlar berilgan va asosiy qismda ba’zilaboratoriyaishiningtavsifibayonetilgan.Talabalarningmehnatiniyengill ashtirishhamdaularma'lumbilimvamalakalarnitezroqvaosonroqegallashlari maqsadida har bir laboratoriya ishining nazariy qismi talab doirasidamumkinqadarmufassalbayonetildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
