O’zbyekiston ryespublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi

Ximiyaviy muvozanat.

Qaytar reaktsiyalarda kimyoviy muvozanat qaror topadi. Kimyoviy muvozanat muvozanat konstantasi (K) bilan xarakterlanadi. K ga temperatura ta‘sir etadi. Muvozanat konstanta uchun ifoda yozishni, muvozanat siljishini, Fe³⁺ kationining NH₄ CNS reagentdan foydalanib aniqlash reaktsiyasi misolida ko’rish mumkin: FeCI₃ + 3NH₄CNS↔ Fe(CNS)₃ + 3NH₄CI

Ushbu qaytar reaktsiyaning muvozanat konstantasi quyidagicha ifodalanadi:

[Fe(CNS ) ][NH CI ]³

_{К }3 4


4

3
[FeCI ][NH CNS ]³
Le-SHatele printsipiga muvofiq FeCI₃ yoki NH₄CNS dan birining miqdori ortiqcha bo’lsa muvozanat ung tomonga siljiydi, aksincha aralashmaga NH₄CI tuzining qo’shilishi muvozanatni tesqari tomonga siljitadi. Demak, qaytar reaktsiyalarda to’liq natija olish yoki boshqacha aytganda Fe³⁺ kationini batamom Fe(CNS)₃ birikmasi holatiga o’tkazish uchun foydalaniladigan reaktivlardan (NH₄CNS) dan mo’l miqdorda qo’shish maqsadga muvofiqdir.

3.