O`zbyekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta‘lim vazirligi

Ma‘ruza № 13 

Mavzu: Mahsuldor qatlamlarga suvni haydash  

uchun tayyorlash. 

Reja: 

 

1. 

Qatlamga suvni haydash. 

2. Suvni qatlamga haydashga yaroqliligini aniqlash. 

3. Oqova suvlarni tayyorlash qurilmalari. 

4. 

Chuchuk suvlarni tayyorlash qurilmalari

. 

 

Tayanch so`zlar:

 chuchuk suvlar, oqova suvlar, deemulgator, deemulsator, filtrlar, tindirgich. 

Adabiyotlar

: 4, 5. 

 

13.1. Qatlamga suvni haydash. 

 

 

Qatlamdan  neftni  to`liq  olish  uchun  qatlamning  tabiiy  energiyasi  har  doim  ham  yetarli 

bo`lmaydi. Neftberaolishlik koeffitsientini va neft olish sur„atlarini ko`tarish maqsadida hozirgi vaqtda 

konlarda  qatlam  bosimini  saqlash  usullari  qo`llanilmoqda.  Kon  maydoniga  qarab  qatlam  bosimini 

saqlash ikki usulda olib boriladi: 

1.

 

kichkina  konlar  uchun  –  neftlilik  chegarasi  ortida  joylashtirilgan  maxsus  haydovchi 

quduqlarga suv haydash yo`li bilan; 

2.

 

katta konlarda uyum haydovchi quduqlar yordamida bo`laklarga bo`linadi. 

Qatlam  bosimini  saqlash  uchun  qatlamga  tabiiy  suv  bilan  birgalikda  oqova  suvlar  ham 

haydaladi.  Tabiiy  chuchuk  suvlar  tarkibida  kam  miqdorda  tuzlar  (1  g/l),  turli  gazlar,  mexanik 

aralashmalar,  temir  oksidlari,  mikroorganizmlar  bo`lishi  mumkin.  Haydalayotgan  suv  tarkibidagi 

mexanik  aralashma  va  mikroorganizmlar  mahsuldor  qatlamning  g`ovak  kanallarini  yopib  qoladi. 

Natijada haydovchi quduqlarning qabul qiluvchanligi pasayadi. 

Oqova suvlar tarkibida esa neft tomchilari,  ko`p miqdorda tuzlar (300 g/l) bo`lishi mumkin. 

Mavjud  qoida  va  ko`rsatmalarga  asosan,  haydalayotgan  suv  tvrkibidagi  qattiq  zarrachalar 

miqdori  2  mg/m  dan,  temir  0,3  mg/l  dan  oshmasligi  kerak.  Suv  tarkibidagi  mikroorganizmlar  va 

suvo`tlar  100  mg/l  gacha,  oltingugurtsuvchillar    H

2

S    hosil  qilishi  mumkin.  Bu  oltingugurtsuvchillar   

konni  ishlashning  oxirgi  davrlarida  neft  bilan  birga  yer  yuzasiga  chiqadi  va  mustahkamlovshi 

favvoraviy  quvurlarni,  neftgaz  yig`ish  tizimini  ishdan  chiqara  boshlaydi.  Shuning  uchun  qatlamga 

haydaladigan suvni tozalab haydash uchun kon xududida suvni tozalash qurilmalari quriladi.