O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Yelka  yoki  orqa  bilan  umbaloq  oshib  to‘pni  qabul  qilish. 
Himoyachi  yuqori  tezlikka  va  ikki  qo‘llab  to‘pga  yetib  olishga  harakat 
qilishga  qaramasdan  yoki  yiqilish  yordamida  qaytaruvchi  platformani 
siljita olmagan hollarda boshqa bir texnik usuldan foydalanadi. U oldingi 
vaziyatni  rivojlantirish  sifatida  bajariladi.  To‘p  bilan  to‘qnashish 
joyigacha  yetib  borish  uchun  o‘yinchi  qo‘llarini  bir-biridan  ajratadi  va 

---

146 
to‘pni  yonga  yoki  hatto  orqaga  yotgan  holda,  bilakning  oldingi  (kaft) 
tomoni  bilan  qaytaradi.  Keyin  himoyachi  orqasiga  buriladi,  oyog‘ini 
ko‘targan  holda  boshqa  qo‘lning  yelkasi  bilan  umbaloq  oshadi, 
tayyorgarlik turish holatiga o‘tadi
 
(25-rasm)
.  
  
  
 
Himoyada  o‘ynashning  ushbu  elementi  harakatlarining  tuzulishi, 
yonga yiqilishi tuzilishidan farqi bajarishning oxirgi bosqichida bevosita 
to‘pni  qaytarishi  oldindan  boshlanadi.  Agarda  o‘yinchining  to‘p  tomon 
harakat tezligi unchalik katta bo‘lmasa, yoki yelka orqali umbaloq oshish 
jarayonida  o‘rta  chiziqni  kesib  o‘tish  xavfi  bo‘lganda,  himoyachining 
orqaga  ag‘darilib,  umbaloq  oshishi  maqsadga  muvofiq  bo‘ladi.  Bunday 
usulda umbaloq oshishni bajarganda ba’zida himoyachilarda to‘pni ikki 
qo‘llab  o‘ynash  imkoniyati  bo‘ladi.  Orqa  bilan  aylanish  jarayonida 
himoyachiga  o‘zini  yig‘ishtirish  (oyoqlarni  yaqinlashtirish)  va  yelka 
orqali  umbaloq  oshishni  tugallash,  tizzadan  turish  holatiga  o‘tish  uchun 
intilish  kerak  bo‘ladi,  bu  holatdan  qo‘lga  tayangan  holda  sakrab  asosiy 
holatga turish yengil va tezroq bo‘ladi. 
Umbaloq  oshishga  harakat  qilish  va  “kirishish”  tezligi  qanchalik 
yuqori bo‘lsa, u shunday katta tezlikda amalga oshiriladi va o‘yinchining 
asosiy  turish  holatiga  o‘tishi  shuncha  tez  yuz  beradi.  Umbaloq  oshishni 
amalga  oshirishning  ushbu  variantida  himoyachi  katta  masofada  uchib 
borayotgan to‘pga yetib borish imkoniyatiga ega bo‘ladi.