O’zbtkiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

To‘siq qo‘yish

To‘siq qo‘yish to‘liq darajadagi o‘yinchining texnik-taktik usuli hisoblanadi. Vazifalarni hal etishda raqibning hujum harakatlariga to‘siq qo‘yish yordamida qarshi harakat qilish voleybolchi aqliga eng yuqori talablarni qo‘yadi. O‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lgan yakka va guruh bo‘lib to‘siq qo‘yish texnikasini farqlash mumkin. To‘siq qo‘yishni o‘yinchlar joyidan sakrash bilan, harakatlanishda (to‘r bo‘ylab uchib o‘tib) va harakatdan so‘ng, ko‘pincha kuchlanishni oxirgi qadamida bajaradilar. To‘siq bilan zarbaning ma’lum yo‘nalishini yopish, qo‘llarni harakatsiz tutib turish (to‘siq hududi) yoki zarba yo‘nalishini tutib qolish, to‘pni qaytarish uchun qo‘llarini bir tomonga uzatish (tutuvchi to‘siq) mumkin.

Yakka holda to‘siq qo‘yish. To‘siq qo‘yishni bajarish texnikasi odatda ancha oddiy va yengil ish hisoblanadi, faqat sakrash va qo‘llarni
yuqoriga cho‘zish kerak. Bu usul oddiy bo‘lib tuyilsa-da, har qanday toifadagi o‘yinchilarda ham amalda ko‘plab, shu jumladan, to‘siq samaradorligini pasaytiruvchi, texnik xarakterdagi xatoliklarni ko‘rish mumkin (27-rasm).

To‘r yonida raqibning hujumlariga samarali qarshi harakat qilish, to‘siq qo‘yuvchi o‘yinchilar tomonidan ketma-ket hal qiluvchi bir qator vazifalardan tashkil topadi.

1-vazifa:

1. 
   Ikkinchi uzatishning va hujum zarbasining yo‘nalishini oldindan bila olish, shu asosda hujum joyiga o‘z vaqtida siljishni boshlash.
   
2. 
   Hujum hududiga o‘z vaqtida o‘tish va yuqoriga sakrash uchun sharoit yaratish, zaruriyat bo‘lganda, o‘z harakatlarini to‘siq bo‘yicha sheriklar bilan kelishtirish.
   
3. 
   Baland vertikal sakrashni bajarish (zaruriyat bo‘lganida to‘r bo‘ylab oldindan siljib o‘tish).
   
4. 
   Raqib jamoasi hujumchi o‘yinchilarining zarbasi yo‘nalishini oldindan bila olish.
   
5. 
   Hujumchiga samarali qarshi harakat qilishni tashkil etish uchun qo‘llarni o‘z vaqtida va maqsadga muvofiq tarzda to‘pga to‘g‘ridan- to‘g‘ri qarshi yo‘nalishga o‘tkazish.
   

2.