Өзбектан республикасы жоқары ҳӘм орта арнаўлы билимлендириў министрлиги

EXCEL elektron tablitsainin’ tiykarg’ı elementlari
Microsoft Excel degi barlıq mag’lıwmatlar tablitsa ko’rinisinde payda bolıp, bunda tablitsa yasheykalarinin’ ma’lim bo’limine baslang’ish ha’m birlemshi mag’lıwmatlar kiritiledi. Basqa bo’limleri bolsa ha’r qıylı arifmetik a’meller ha’m baslang’ısh mag’lıwmatlar u’stinde orılanatug’ın tu’rli a’meller natiyjelerinen ibarat bolg’an informatsiyalar.
Elektron tablitsa yasheykalarıda u’sh qıylı mag’lıwmatlardı kiritiw mu’mkin:
• tekstli;
• sanlı an’latpalar;
• formulalar.
Tekstli mag’lıwmatlardı zagolovka, belgi, tu’sindirmelerdi o’z ishine aladı.
Sanlı an’latpalar tuwrıdan-tuwrı tablitsa isine kiritiletug’ın sanlar.
Formulalar — kiritilgen sanlı ma’nisler boyınsha jan’a ma’islerdi esaplaytug’ın an’latpalar.
Formulalar barlıq waqıtta «=» belgisin kiritiw menen baslanadı. Formula yasheykag’a kiritilgennen keyin usı formula tiykarında esaplanatug’ın na’tiyjeler ja’ne usı yasheykada payda boladı. Eger usı formulada paydalanılg’an sanlardan yaki belgilerden biri o’zgertilse, Excel avtomatik ra’wishte jan’a mag’lıwmatlar boyınsha esap islerin orınlaydı ha’m jan’a na’tiyjeler payda etip beredi.
Excel din’ tiykarg’ı islew beriw ob’ekti hu’jjetler esaplanadı. Excel hujjetleri XLS ken’eytpelerine iye bolg’an fayllar. Excel de bunday fayllar «Jumıs kitabı» dep ataladı. Ha’r bir jumıs kitap qa’legen sandag’ı elektron tablitsalardı o’z ishine alıwı mu’mkin. Olardıin’ ha’r biri «jumıs beti» dep ataladı. Ha’r bir jumıs beti o’z atına iye boladı. Jumıs kitaptı payda etiw ushın Microsoft Excel programmasın iske tu’siriw za’ru’r. Jumıs kitabının’ tarkip elementlarinen biri jumıs beti, yag’niy elektron tablitsa esaplanadı.
Elektron tablitsanin’ tiykarg’ı elementleri bolsa yasheyka ha’m diapazonlar.
Yasheyka — bul tablitsadagı manzili ko’rsetiletug’ın ha’mde bir qatar ha’m bir bag’ana kesispesi aralıg’ında jaylasqan element. Yasheyka kesispelarinde payda bolg’an bag’ana ha’m qatar atı menen an’latılatugın manzili menen anıqlanadı. Ma’selen, A — bag’ana, 4 — qatar kesispesinde jaylasqan yasheyka — A4 dep at aladı. Yasheykag’a sanlı ma’nisler, tekstli informatsiyalar ha’m formulalardı jaylastırıw mu’mkin.
Bir neshe yasheykalardan quralg’an topar diapazon dep ataladı. Diapazon manzilin ko’rsetiw ushın onı quraga’n yasheykalardın’ shep joqarı ha’m on’ to’mengi yasheykalar manzilleri alınıp, olar eki toshka menen ajıratılıb jazıladı. Ma’selen: A1:A4
Jumıs tablitsalardı ko’rip shıg’ıwda yaki yasheykalardı formatlawda jumıs alıp barıp atırg’an diapazonnın’ manzilin biliw sha’rt emes, lekin formulalar menen islep atırg’anda bul na’rse ju’da’ a’hmiyetli.
Microsoft Excel programmasın bir neshe usıl menen iske tu’siriw mu’mkin:
1.Jumıs stolı menyuinen to’mendegilerdi orınlaw arqalı: