O'zbekstan respublikasi joqari ha'm orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

---

O'ZBEKSTAN RESPUBLIKASI JOQARI HA'M ORTA
ARNAWLI BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI
Ajiniyaz atindag'i No'kis Ma'mleketlik Pedagogikaliq Instituti
Sirtqi ta'lim bo'limi
Matematika ha'm Informatika ta'lim bag'darinin' 1-B kurs studenti
Amangeldiyeva Maxinurdin'
"Araliqtan oqitiw tiykarlari" pa'ninen 
Respublikamizda araliqli ta'limdi rawajlandiriwdin'
tiykarg'i bag'dari 
atamasindag'I
O'Z BETINSHE
JUMISI
Qabillag'an : Baltabaev J 
Oninlag'an: Amangeldiyeva Maxinur
No'kis-2022

---

Araliqtan oqitiwda aralasqan modeller
J
oba:
1.Rawajlaniw darejesi
2.Modellerdin' tu'rleri
3.Modeller haqqinda mag'luwmat 
Bul ta'lim tu'rinin' bir neshe modelleri bar, olar araliqtan ta'lim
sho'lkemlestiririwge sebep bolg'an jag'daylari menen parqlanadi:
geografik sebepler (ma'mleket maydani, olardan geografik uzaqlasqan
regionlar barlig'i ),ma'mleketti kompyuterlerlestiriw ha'm
informatsiyalastiriw da'rejesi,transport ha'm kommunikatsialar
rawajlaniw da'rejesi, araliqtan ta'lim ushin namanlardin' boliwi , ta'lim
tarawinda information ha'm kommunikatsion texnologiyalardan
paydalaniw da'rejesi , ma'mlekettin'ta'lim tarawindag'I a'detleri.
Birlemshi mode.Bul model tek araliqtan oqiwshilar menen islew ushin
jaratiladi. Olardin' ha'r biri virtualoqutiwshig'a biriktirilgen doladi.
Konsultatsiyalar ha'm juwmaqlawshi baqlawlardi tapsiriw ushin
regional bilimler boliwi shart. Sonday oqiw kurslarda oqitiwtiwshi ha'm
oqiwshilarg'a ko'rinisin ha'm formasin tan'lawda u'lken imkanyatlar
ha'm azatliqlar beriledi .Bul modelge misal qilip Ulli Britaniyanin' Ochik
Universitetindegi ta'limdi aliw mumkin. Ekilemshi model. Bul model
araliqtan ha'm ku'ndizgi ta'lim oqiwshilar menen islew ushin jaratiladi.
Eki toparda birdey oqiw da'stu'ri ha'm sabaqlar kestesi, imtixanlar
ha'm olardi baxalaw miyzanlari bar. Sonday oqiw orinlarinda ku'ndizgi
kurslardin' sani araliqlarg'a qarag'anda ko'p. Bul araliq kurslar
pedagogika ha'm uslibiyattag'i jan'a jo'nelislerdi izleniwlerde
qollaniladi.Bul modelge misal qilip Jan'a Angliya ha'm Avstraliya
Universitetindegi ta'limdi aliw mu'mkin.Araliqtan model .Bul model
araliqtan ha'm ku'ndizgi ta'lim tu'rerin integratsiyalastiriw ushin
jaratiladi.Oqiwshilar oqiw kursinin' bir bo'legin ku'ndizgi , basqa
bo'legin bolsa araliqtan oqiydi.Sonin' menen birge ta'lim tu'rine virtual
seminar, prezentatsiyolar ha'm leksiyalar o'tkeriwi da kiredi.Bul

---

modelge misal etip Jan'a Zelandiyag'I Massey Universitetindegi
ta'limdi aliw mu'mkin.Konsorsium.Bul model eki universitetti bir-biri
menen birlestiriwdi talap qiladi.Bul mekemelerden biri oqiw kurslarin
uyimlastiriw isn't ta'minlese , ekinshisi bolsa olardi tastiyqlap ,
kurslarg'a oqishilardi ta'minleydi.Sonin' eminem burge bul jarayanda
pu'tkil university emes balki bir kafedra Yaki uuniversitet orninda ta'lim
tarawinda isleytin ka'rxanalarda qatnasiwi mu'mkin.Franchayzin'. Bul
model eki universitet bir-biri menen o'zleri jaratqan oqiw kurslar
menen almasadi.Araliqtan oqitiw tarawinda jetekshi bolg'an oqiw
ma'keme bul tarawinda birinshi qa'dem qoyatin ma'kemege o'zinin'
oqiw kurslarin usinadi.Validatsiya .Bul model universitet ha'm onin'
filiallari menen bolg'an mu'na'sebetlerge uqsas. Bul modelge bir
universitet oqiw kurs , diplomlardi kepillese, qalg'an birneshe
universitetler oqiwshilardi ta'minleydi.Uzaqlasqan auditorialar.Bul
modelde informatsion ha'm kommunikatsion imkaniyatlar ken'
paydalaniladi.Bir oqiw ma'kemesinde bolip o'tken oqiw kurslar
videokonferensialar,radiotransliyotsialar ha'm telekommunikatsion
kanallr arqali basqa auditoriyalarg'a uzatiladi . Aralasqan model
menen parish, bul modeled oqiwshilar ku'ndizgi ta'limdi qatnaspaydi.
Proektler .Bul model ma'mleket ya'ki ilimiy izleniw maqsetindegi
da'stu'rlerdi islew ushin jaratiladi.Negizi jumis araliqtan oqiw
pedogoglar toplag'an ilimiy-metodik orayg'a tu'sedi.Bul modelede
jaratilg'an kurslar u'lken bo'legin usinilip o'z waziypasin orinlag'annan
keyin toqtatiladi.