Өзбекстан республикасы жоғары және орта арнаулы білім беру уәзірлігі

Интеллектуалдық іскерліктерге
оқу, тыңдау, өз пікірін баяндау, жазу, 
кітаппен жұмыс істеу жатады.
Дүниетаным 
– табиғат, қоғам, сана және жеке адам қызметінің дамуын 
белгілейтін диалктеикалық көзқарастар мен сенімдер жүйесі. 
Ақыл-ой
– кең мағынада алғанда сезу және қабылдаудан бастап сана және 
қиялды өз ішіне қамтыған таным процесінің жиынтығы. 
3.5.4. Білім, дағды және іскерлікті қалыптастыру – ақыл-ой 
тәрбиесінің негізі. 
Мектепте ақыл-ой тәрбиесі оқыту процесінде және сабақтан тыс жұмыс-
тарда жүзеге асырылады.
Оқушыларды білім, дағды және іскерліктермен қаруландыратын 
оқыту
процесі
ақыл-ой тәрбиесінде маңызды роль атқарады. Оқыту процесінде ақыл-
ойдың дамуына азық болатын білім жүйелі түрде бірізділікпен беріледі; білімді 
меңгеру үшін ойлау операциялары орындалады. 
Оқытуда оқушының ақыл-ой белсенділігін оятатын
оқыту методтары
қолданылады. Қазіргі күнде сабақтың әр кезеңі үшін пайдалануға болатын 
«интерактив» методтардың түрлері көбейді. Жалпы, оқыту методтарының қай-
қайсысы да өз орнында шебер қолданылса, ол міндетті түрде оқушының іс-
әрекетін активтендіре алады. 
Ақыл-ойдың дамуына оқушылардың 
дербес (өзіндік) жұмыстарын 
ұйымдастырудың 
орны ерекше. Дербес жұмыс оқушылардың сабақта үй-
ренген оқу материалын нығайту үшін, білімдері мен іскерліктерін бекіту үшін 
қолданылады. 

---

130 
Оқушының ақыл-ой қабілеттерін дамытуда 
проблемалық ситуациялар 
туғызу, зерттеушілік ізденістер алып бару 
да жақсы нәтижелер көрсетеді. 
Проблемаларды шешу яки зерттеу жұмыстарын алып бару оқушылардың оқуға 
деген ынта-жігерін оятады, интеллектуалдық қабілетін арттырады, ақыл-ойын 
ширатады.