O`zbekstan Respublikası Joqarı ha`m orta arnawlı bilimlendiriw ministrligi

Istemol jaratilg`an o`nim ha`m xizmetlerdin` itiyajlarin qandiriw ushin sariplaniwin bildiredi. Ol eki turli boladi: adamlardin` shaxsiy istemoli ha`m o`ndiris istemoli. Shaxsiy istemolga istemol zatlari (aziq – awqat, kiyim – kenshek, turarjay, turli xizmetler) jiberiledi. O`ndiris istemolina mashina – u`skeneler, qurilmalar, shiyki zat ha`m janilg`i kibiler sariplanadi. Xaliq istemoli formasinan jeke ta`rtipdegi – semyaviy istemol ha`m birgeliktegi ja`ma`a`tlik istemoldan (baqshalar, mektepler, univesitetler, emlewxanalar istemolinan) ibarat boladi.
O`ndiris ekonomikanin` bas ha`m jetekshi nuqtasi bolsa, tutiniw onin` intihosi bolip, og`an juwmaq jasaydi. Usinday ha`reket ha`r dayim ta`kirarlanip turadi, sebebi, tutinbay turip jasap bolmaydi, islep shig`armay turip bolsa tutinip bolmaydi. Sol sebep ekonomikaliq ju`mis ha`r dayim ha`m toqtawsiz juz beriwi talap qilinadi.
O`ndiristin` qaytadan juz berip, jan`alanip turiwi ta`kirar o`ndiris bolip, bu`l ekonomikadag`i aylanba ha`reketti bildiredi.
Itiyajlar toqtawsiz rawajlanip barg`aninan olardi qandiriw ushin o`ndiris ken`eytirilgen jag`dayda ta`kirarlaniwi kerek, yag`niy, onin` siyimi ha`r dayim o`sip bariwi kerek, bu`l bolsa ekonomikaliq o`siwdi bildiredi.

Ekonomikaliq iskerlik ushin ne kerek bolsa, olar ekonomikaliq resurslar esaplanadi.

Resurslar materialliq ha`m insaniy (miynet) resurslarinan ibarat. Materialliq resurslar na`rse formasindag`i reswurslar bolip, olar eki turli boladi:
a) Tabiyiy resurslardi tabiyat insang`a in`am etken bolip, jer, suw asti ha`m jer usti bayliqlari, hawa rayinan ibarat. Jer tubindegi bayliqlardi qaytadan jaratip bolmaydi. Misali, jan`adan jer maydanin, jer astindag`i neft, gaz ha`m turli bayliqlardi jaratip bolmaydi. Biraq topiraq o`nimdarlig`in asiriw, jerdegi terekler ha`m basqa o`simliklerdi jan`adan jaratiw, yag`niy, egip, o`siriw mu`mkin. Tabiyiy resurslar en` noyob ha`m qimbatli resurslar esaplanadi.
b) Insan o`zi qoli menen miynet qurallari, mashina – u`skene, imaratlar kibi materialiiq resurslardi jarata aladi. Usi sebepli insanlar jaratiliwshi resurslar payda etedi. Miynet resursi ekonomika ushin en` a`hmiyetli ha`m en` tiykarg`i resurs esaplanadi. Adamlar, aqiliy ha`m fizikaliq islew qa`bileti is kushi dep juritiledi. Resurslar o`ndiriske kirip kelgennen son`, onin` faktorlarina aylanadi, bular – jer, miynet, kapital, isbilermenlik qa`bileti ha`m axborot esaplanadi.