«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

4.3. BURG’ QUDUQLARI KESIMINI GEOLOGIK VA GEOKIMYOVIY 
METODLAR BILAN O’RGANISH 
 
Quduq kesimini o’rganish quyidagi maqsadlarda amalga oshiriladi: 
1)quduqda ochilgan tog’ jinslarining stratigrafik ketma-ketlikda joylashishini 
o’rganish va uni tabaqalarga ajratish; 
2) ochilgan jinslarning litologik tarkibini, hamda ayrim svita, gorizont, pachka 
va qatlamlarning qalinligini aniqlash; 
3) quduq kesimida neft yoki gazga to’yingan qatlamlarning bor-yo’qligini 
belgilash, ularning qalinligi va joylashish chuqurligini aniqlash; 
4) mahsuldor qatlamlarning kollektorlik xususiyatlarini aniqlash; 
5) jins-kollektorlarning neft, gaz va suvga to’yinganlik darajasini o’rganish; 
6) quduqni burg’ilash va sinash chog’ida neft, gaz va suvlardan olingan 
namunalarning fizik-kimyoviy xususiyatlarini aniqlash; 
7) ochilgan mahsuldor gorizontlarning konchilikka oid (debiti, bosimi va b.) 
parametrlarini o’rganish. 
Bizga ma’lumki, burg’ilash jarayonida ochilgan qatlamlarning belgilangan 
intervallaridan kern olinadi, shu sababli ularning ayrim qismlaridagi jinslargina 
batafsil o’rganiladi, kesimni to’la va mufassal o’rganish uchun esa turli metodlar 
majmuasidan foydalaniladi. Ularga: kern olish, burg’ilangan jins zarralari (shlam)dan 
namuna olish, quduq devoridan namuna olish va ularni o’rganish hamda mahsuldor 
yoki mahsuldorligi taxmin qilinayotgan qatlamlarni sinash va b. kiradi. Qayd 

---

5 
qilingan bunday metodlardan tashqari quduq kesimini o’rganishning kon-geofizikasi 
metodlari ham mavjud bo’lib, ular ochilgan tog’ jinslarining turli fizik xossalarini 
aniqlashga asoslangan. 
4.1-jadval 
Namunali geologik-texnik naryad 
Maydon―
Quduq № ―
Quduq toifasi ―
Burg’ilashdan maqsad ―
Loyihaviy chuqurlik ―
Loyihaviy gorizont ―
Burg’ilash usuli ―
Burg’ilash boshlanishi ― 
Burg’ilash tugashi ― 
Burg’ilash tezligi ―
Burg’ilash qurilmasi―
Burg’ilash minorasi―
Lebyodka uzatmasi quvvati (kVt)―
Nasoslar (turi, soni) ― 
Tasdiqlayman: 
Boshqarma bosh 
muhandisi 
F.I.O. 
«__»_________2010y
. 
Boshqarma bosh 
geologi 
F.I.O. 
«__»_________2010y
. 
Burg’ilash quvuri 
diametri, po’lat markasi 
Burg’ilash oralig’i, m 
Burg’ilash quvurlarini 
mustahkamlikka sinash 
va nuqsonini aniqlash 
(chuqurlikda), m 
Opressovka 
bosimi, MPa 

---

6 

---

7 
Burg’ilangan (yoki burg’ilanayotgan) quduqlar kesimida mahsuldor gorizontlar 
yoki qatlamlarni ajratish, jinslar tarkibida uchraydigan bitumlar miqdori va sifatini 
aniqlash maqsadida ko’p hollarda geokimyoviy metodlar (lyuminestsent ― 
bituminologik tahlil)dan foydalaniladi. Ma’lumki, hozirgacha quduq kesimini 
o’rganishda turli neft-gazli rayonlar va geologik sharoitlarga yaroqli metodlar 
majmuasi ishlab chiqilmagan. SHu sababli, geologik va kon-geofizikasi 
korxonalarining asosiy vazifasiga quduqlar burg’ilanayotgan maydonning geologik 
tuzilishi to’g’risida batafsil ma’lumotlar bera oladigan metodlar majmuasini ishlab 
chiqish kiradi. 
Quduqni burg’ilash jarayonida kern olish va uni o’rganish. 
Burg’ilanayotgan 
jinslarning tavsifi va ularning joylashish ketma-ketligi to’g’risidagi dalillarni jins 
namunalarini quduq kesimi bo’ylab to’liq olingandagina to’plash mumkin. Lekin, 
kesim bo’ylab jins namunalarini yalpi olish iqtisodiy jihatdan o’zini oqlamaydi, shu 
sababli bu usuldan ayrim hollardagina maxsus qaziladigan quduqlarda foydalaniladi.