«O’zbеknеftgaz» Milliy Xolding Kompaniyasi

 
12.6.1. Quduqlarning joylashishini tahlil qilish 
 
Qatlamning tarkibi har xil bo’lgan sharoitlarda uyumning ishlatishni tahlil qilish 
natijasida tegilmagan neft qoldiqlarining joylashgan o’rni, qatlamning uzilib-uzilib 
yotgan zonalarini, izolyatsiyalangan linzalarni aniqlash lozim. 
Haydalayotgan suv fronti chizig’i bilan gidrodinamik bog’liq bo’lmagan, faqat 
ishlatish quduqlari orqali ochilgan hamda gidrodinamik bog’liqligi kuchsiz bo’lgan 
zonalarda suv bostirish sistemasini rivojlantirish zarur bo’ladi. Buning uchun yoki 
mavjud neft uyumini «kesish» chizig’i uzaytiriladi yoki qo’shimcha kesish chiziqlari 
loyihalashtiriladi yoki ko’p paytlarda samara beradigan o’choqsimon suv bostirish 
markazidan foydalaniladi. Suv bostirish markazi odatda izolyatsiyalangan, 
shuningdek, ishlatish quduqlari qazilgan va suv haydash fronti chizig’idan uzoqda 
joylashgan uchastkalarda tashkil etiladi. 

---

305 
Suvni quduqqa haydash uchun zarur bo’lgan quduqlar ishlatish quduqlaridan 
tanlab olinadi yoki zarur bo’lganda yangilari qaziladi. YAngidan qaziladigan 
quduqlar shunday joylashtirilishi lozimki, toki haydalgan suv ta’siri hamma 
izolyatsiyalangan uchastkalarda va ishlatish quduqlarining ko’pchiligida seziladigan 
bo’lishi kerak. 
Keyinchalik har bir suv bostirish markazi, zarur bo’lganda, neft uyumini 
qo’shimcha «kesish» chizig’iga aylantirish mumkin. Bunday qo’shimcha «kesish» 
chiziqlari ko’p vaqtlarda uyumni ishlatishning tartibga soluvchi yuqori samarador 
vosita hisoblanadi. Bu usuldan kollektorlik xususiyatlari yomonlashgan va neftning 
qovushqoqligi yuqori bo’lgan qatlamlardan neft chiqarishni jadallashtirish maqsadida 
qatlamning ta’minlanish oblastini neft chiqarib olish zonasiga yaqinlashtirishda 
foydalaniladi. Neft uyumini qo’shimcha «kesish» chiziqlarini yohud maxsus tanlab 
olingan yo’nalishlar bo’yicha, masalan, qumli kollektorlar zonasi cho’ziqligiga 
ko’ndalang yoki mavjud suv haydash fronti chiziqlariga parallel qilib o’tkaziladi. 
Ko’pincha mavjud neft uyumini «kesish» chiziqlarida qo’shimcha haydash 
quduqlarini qazish zarur bo’ladi. Yangi qazilayotgan haydash quduqlari avval 
mavjud bo’lgan «kesish» chiziqlaridagi mahsuldor va ayni paytda ishlatilayotgan 
quduqlar oralig’ida joylashtiriladi. Bunday quduqlarda neft chiqarish zonasi bilan 
gidrodinamik bog’liq bo’lgan, ammo ishlayotgan haydash quduqlaridan suvni qabul 
qilmaydigan yohud suvni etarli hajmda qabul qilmaydigan qatchalar teshib ochiladi. 
Faqat haydash quduqlari bilan ochilgan, ammo ishlatish quduqlari bo’lmagan 
zonalarda qo’shimcha ishlatish quduqlari qaziladi. Ularning soni va joylashishi 
kollektorlar tarqalgan zonalarning o’lchamiga va qiyofasiga mos bo’lishi kerak.