O’zbekistonRespublikasiOliyvao’rtamaxsusta’limvazirligi MirzoUlug’beknomidagiO’zbekistonMilliyuniversiteti

Ishnidavomettirishdanoldinstandarteritmalarnitayyorlabolishlozim:

1. 50 mlo’lchovkolbasiga, konsentratsiyasiyukoribo’lgan, 1 mlda 0,01 mgP₂O₅mikdorgaegabo’lgannamunaeritmasidan 5 ml, ikkinchixuddishundayo’lchovkolbasiga 5 mlkuchsiz, 1mlda 0,005mgP₂O₅vauchinchixuddishundaykolbaga 2 mlkuchsiz 1mgda 0,005 P₂O₅mikdorlinamunaeritmasidanquyibolamiz.

2.Ushbukolbalargauchtomchidan dinitrifenoldansolinadiva 10 %liH₂SO₄kislotasidantoochsarikranghosilbo’lgunchasekintomiziladi;

3.Harbirkolbaga 2 mlmolibdenreaktividansolinib, kolbabelgisigachadistillangansuvbilanto’ldiriladi;

Qalayxloridan 0,0612 grammini 12 mlsuvdaeritiladivaaralashtiriladi.

Sinalayotganvastandarteritmalarningharbiriga 0,5 mldanquyibchikiladivayaxshilabchaykatildi; so’rimtarkibidafosformiqdorigabog’likravshda, molibdenta’siridahavorangtusoladi. Chamasi 5 minutlardanso’ngFEKningkizilsvetofiltridakolorimetrlanadi. Quyidagiformulaorqalihisoblanadi:

P₂O₅miqdori 1 kgtuproquchunmilligrammdakuyidagiformulaorqalihisoblanadi:

k

a – grafikbo’yichaR₂O₅ topilganko’rsatkichi, mg;

E – so’rimningumumiymiqdori, ml;

v – aniqlashuchunolinganso’rim, ml;

s – tuproqog’irligi, g;

1000 – 1 kgtuproquchunhisoblashkoeffitsienti;

K – quruqtuproquchunolinganko’rsatkich.

Agarfiltratrangliholatdabo’lsa(organiqmoddalarningso’rimgao’tishita’sirida), unialbattarangsizlantirishlozimbo’ladi. Buninguchun:

1. 5 – 20 mlso’rimdanolinadiva 100 mlkonussimonkolbagakuyiladi. Ustiga 4 ml 0,5 nliKMnO₄ va 2 mlH₂SO₄ (Shmukbo’yichatayyorlangan – 150 mlH₂SO₄ 1,84 1 lsuvdaeritilgan)olinganso’rimgako’shiladi.

2. So’rimni 2 mindavomidakaynatiladi. Hosilbo’lganKMnO₄cho’kmasiniglyukozaning 10% lieritmasidan 1mlqo’shishorqalieritibyuboriladi.

Organiqmoddayukoriharoratdakislotalimuhitdakaliypermanganatta’siridaparchalanadi (kislorodajralibchikib, eritmarangsizlanadi)

2KMnO₄ → Н₂O + 2MnО + 5O

3. Eritmasovutiladivauni 10 % Na₂CO₃tuzibilanneytrallanadi, ya’ni — dinitrifenoldan 3tomchitomizilsa, eritmasarikranggao’tadi. Analizningdavomixuddiyukoridagidekbajariladi.[10]

Analiznatijalarikuyidagijadvalgarasmiylashtiriladi.

Kesmanomeri	Chukurligi,sm	Tuproqog’irligi,g	Filtratningumumiyhajmi, ml	Analizuchunolinganso’rim, ml	R2O5mg