O‗zbekistonrespublikasi oliyvao‗rtamaxsusta‘limvazirligi

Loyihalash namunaviy marshrutlariga misollar. 
Nooriginal  detallar  uchun  texnologik  rejalashtirish  original  detallar 
uchun  texnologik  rejalashtirishdan  farq  qiladi.  Nooriginal  detallar  uchun 
texnologik  jarayon  ko‗rilayotgan  detallar  klassi  uchun  oldin  yaratilgan 
namunaviy  umumlashgan  teqnologik  jarayonni  konkretlashtirish  va 
moslashtirish yo‗li bilan loyihalanadi. Original detallar uchun texnologik 
jarayonning pasayuvchi loyihalashi bajariladi; u loyihalashning printsipial 
sxema,  marshrut  va  operatsion  texnologiya,  uskuna  va  asboblarni 
loyihalash  va  sonli  –  dasturali  boshqariladigan  dastgohlar  uchun 
boshqaruvchi sintez qilish bosqichlaridan tarkib topadi. 
ALTda  loyihalash  rejimlari.  Qandaydir  marshrutni  bajarishda  inson 
ishtiroki  va  EHMdan  foydalanishning  tavsifi  va  ishtirok  etish  darajasi 
bo‗yicha loyihalashning bir qancha rejimlarini farqlashadi. 
Avtomatik  rejim  yechimga  inson  aralashmasidan  kompyuterda 
formal algoritmlar bo‗yicha loyihalash bajarilganda qo‗llanadi. 

---

51 
 
Qo‗l (avtomatlashtirilmagan) rejim  marshrut kompyuter yordamisiz 
bajarilishi bilan tavsiflanadi. 
Avtomatlashtirilgan 
loyihalash 
agar 
marshrutdagi 
loyihaviy 
protseduralarning  bir  qismini  inson  qo‗lda,  qolgan  qismini  esa 
kompyuterdan 
foydalanib 
bajarsa, 
bunday 
loyihalash 
qisman 
avtomatlashtirilgan  bo‗ladi.  Bunday  rejim  loyihalash  past  darajada 
avtomatlashtirilganini aks ettiradi. 
Dialogli  (interaktiv)  rejim  ancha  takomillashgan  rejim  bo‗lib,  unda 
marshrutdagi  hamma  protseduralar  kompyuter  yordamida  bajariladi, 
inson  ishtiroki  esa  loyihaviy  protseduralar  yoki  operatsiyalar  natijalarini 
operativ  baholashda,  davom  ettirish  yo‗llarini  tanlashda  va  loyihalash 
borishini  korrektirovka  qilishda  namoyon  bo‗ladi.  Agar  dialog  initsiatori 
inson  bo‗lsa,  unga  kompyuterdagi  avtomatik  hisoblarni  istalgan  paytda 
uzish  imkoni  berilgan  bo‗lsa,  bunday  dialog  aktiv  deyiladi.  Agar 
hisoblashni  uzish  kompyuterda  bajarilayotgan,  oldindan  nazarda  tutilgan 
ma‘lum  momentlarda  dastur  buyruqlari  bo‗yicha  amalga  oshirilsa,  ya‘ni 
loyihalovchi  dialog  initsiatori  bo‗la  olmasa,  u  holda  dialog  passiv 
deyiladi. 
ALT  rivoji,  xususan,  loyihalashning  avtomatlashtirilishi  darajasining 
ortishi yo‗nalishida bormoqda. Lekin ALT bilan dialog rejimida ishlashda 
zarurat  solmoqda,  chunki  murakkab  tizimlarni  loyihalash  jarayonini 
to‗lig‗icha  formallashtirib  bo‗lmayapti  va  ba‘zi  hollarda  inson  ishtiroki 
qaror qabul qilishni tezlashtirish imkonini bermoqda.