O‘zbekistonning innovatsion salohiyati samarali foydalanish va rag‘batlantirish mexanizmi

Muhokama va natijalar
Global Innovatsiyalar indeksida (GII, Global) O‘zbekiston 2020 yilga 131 davlat orasidan 93-o‘rinni egalladi. Oxirgi besh yil davomida mamlakat (Global Innovatsiyalar indeksida) indekslar kamchiligi tufayli kiritilmagan edi. “O‘zbekistonda ma’lumotlar qamrovini yaxshilash bo‘yicha uzluksiz va tizimli jarayon sababli bu yil mamlakat (Global Innovatsiyalar) GIIga kiritildi. Biroq, ma'lumotlarni yig'ishda qo'shimcha taraqqiyot, ayniqsa Innovatsion kirish sub-indeksi bo'yicha, mamlakatning ishonchliligini yanada oshirish uchun hali ham muhim ahamiyat kasb etadi, deb ta’kidladilar umumiy reyting indeks tuzuvchilari tahliliga ko’ra.
Reytingda O‘zbekistondan keyingi o‘rinlarni Salvador (92) va Qirg‘iziston (94) o’rinni band etgan. GII mamlakatlarning innovatsion rivojlanishini 80 ta koʻrsatkich boʻyicha baholaydi. Umumiy ball ikkita kichik indeks bo'yicha ballarning o'rtacha qiymati sifatida hisoblanadi: Innovatsiyalarni kiritish va innovatsiyalar natijasida ular, o'z navbatida, 7 ta asosiy komponentni o'z ichiga oladi. GII-2020 ko‘rgazmasida O‘zbekiston innovatsiyalarga investitsiya kiritish bo‘yicha ko‘rsatkichlarga qaraganda yaxshiroq natijalar boʻyicha ko‘rsatkichlarni ko‘rsatgan: Innovatsiyalar kiritish indeksi boʻyicha 81-oʻrin va “Innovatsiyalar chiqishi” kichik indeksi bo’yicha 118-oʻrinni egallagan. Birinchi o'rinda Shveytsariya, ikkinchi o'rinda Shvetsiya, AQSh, Buyuk Britaniya va
Nederlandiya egallagan. Singapur 8-oʻrinda, Xitoy 14-oʻrinni egallab turibti. Ro'yxatning eng pastki o’rinlarini esa Myanma, Gvineya va Yaman egallagan. Markaziy va Janubiy Osiyo mintaqalaridan (Umumiy reytingdan 48-o‘rin) Hindiston, ikkinchi o'rinda Eron (67), uchinchi o'rinda Qozog'iston (77) egallab kelmoqda Global Innovatsiyalar indeksi 2007 yildan beri (BMT tomonidan ixtisoslashgan (AQSh), Yevropa biznes boshqaruvi instituti, Kornel universiteti, INSEAD (Fransiya) va jahon intellektual mulk tashkiloti agentligi) tomonidan nashr etiladi. O’zbekiston Respublikasi Prezident Shavkat Mirziyoyev 2018-yil sentabr oyida 2019-2021 yillarda Oʻzbekistonni innovatsion rivojlantirish strategiyasi to’g’risidagi farmonni imzoladi. Bunga ko’ra O’zbekiston Respublikasi 2030 yilga borib dunyoning yetakchi Global innovatsiyalar indeksi reytingi bo’yicha 50 ta davlati qatoriga kirish asosiy ustuvor vazifa qilib belgilandi. Aytish joizki, mamlakatimizda innovatsion reytingini rivojlanishi izchil oshirilib bormoqda ammo boshqa mamlakatlar esa (xususan, innovatsion yetakchilar - Shveytsariya, innovatsion izdoshlari - Irlandiya va Birlashgan Arab Amirliklari) reyting o'rinlarini yo’qolib bormoqda. Mamlakatlarning alohida reyding dinamikasi o'zgarishlari bo’yicha 1-rasmda ko'rsatilgan. Shuni ta'kidlash kerakki, innovatsion iqtisodiyot va innovatsion tadbirkorlikning umumiy nazariy xususiyatlarini tavsiflovchi kontseptual qoidalarga to'liq mos keladigan 10 ta samarali institut 2014 yildagi inson omili indeksi tahlili ko'rib chiqilgan. Aslida, Global innovatsiyalar indeksi milliy iqtisodiyotning foydalanish qobiliyatini, yangi bilimlarni faollashtiradigan omillarni, fundamental va sharoit yaratish qobiliyatini hamda ko'rsatadi va
amaliy bilimlar nafaqat ishlab chiqarilishi, balki amaliy (to'g'ridan-to'g'ri) faoliyatida ham qo'llanilishi kerak
tadbirkorlik sub'ektlari