O‘zbekistonning eng yangi tarixi fanidan birinchi oraliq nazorati savollari
“O’zbekistonning eng yangi tarixi” fanining vazifasi va ahamiyati(eski tuzumni inqirozi, mustaqillik tushunchasi, o‘zlikni anglash, ijtimoiy va iqtisodiy vaziyat, tarixiy xotira) .
Sovet davrida Ozbekiston xom ashyo etkazib beruvchi hududligicha qolib ketdi. Ishlab chiqarishga etibor qaratilmadi. Paxta yakkahokimligi ornatildi. Ozbek xalqi ham sovet davlatida yashovchi boshqa xalqlar qatorida iskanjada ushlanib, dunyo miqyosida roy berayotgan taraqqiyot va integratsiyadan uzib qoyildi.«Qayta qurish» siyosati va uning barbod bo'Iishi Markazdagi rahbarlar hamon sotsializm «afzallik»laridan foydalanib, jamiyatni «qayta qurish»ga, sotsializmni yaxshilashga umid bog'lar edi. Ammo ular mamlakatni sotsializmning o'zi, u yaratgan totalitar siyosiy, iqtisodiy tuzum inqirozga olib kelganligini pay-qamagan edi.
1987 yildagi mavjud siyosiy tuzumni va iqtisodiyotga partiyaviy rahbarlikni saqlab qolgan holda xo'jalik mexanizmini isloh qilish yo'lidagi urinish ham samara bermadi. Iqtisodiy islohotlar tez orada qotib qolgan ijtimoiy-siyosiy tizimga urilib barbod bo'Idi, hech qanday samara bermadi.1980 yillarning oxirlarida siyosiy tizimni isloh qilishga, birinchi navbatda KPSSning siyosiy va mafkuraviy hukmronligini cheklashga, davlat va xo'jalik organlarini kompartiya hukmronligidan chiqarishga, xalq deputatlari sovetining to'la hokimiyatini ta'minlashga urinish bo'Idi. Ammo bu sa'y-harakatlar ham behuda ketdi.
Ozbekistonning 1985-1991- yillardagi iqtisodiy holati sovetlar hukmronligi davrining bevosita va mantiqiy davomini ozida ifodaladi.
80-yillar ortalarida iqtisodiy hayotda sustlashtirish mexanizmi tola shakllandi.
1985 yil aprelidan song markaziy iqtisodiy organlarni qaytadan tuzish, bank tizimini qayta qurish siyosatini ishlab chiqish yuzasidan chora-tadbirlar amalga oshirildi.
SSSRda etishtiriladigan paxtaning 65%, pillaning 60% dan ortigi, kanopning 80-90%, qazib olinadigan oltin, simob, volframning salmoqli miqdori Ozbekistonda ishlab chiqarilardi.
Ozbekiston aholisini tabiiy gaz bilan taminlash miqyosi 20% ga yaqinini tashkil etdi, xolos.
XX asr 90-yillariga kelib jahon va sobiq Ittifoqdagi ozgarishlar, hamda yuzaga kelgan vaziyat ozbek xalqining mustaqillik uchun bolgan kurashini tezlashtirib yubordi. Mana shunday jarayonda ozbek xalqiga munosib yolboshchi zarur edi. Tarix taqozosi bilan elim deb yashovchi Islom Karimovdek jasoratli inson 1989 yil 23 iyunda Ozbekistonga rahbarlikka keldi.
Ozbekiston Respublikasining Davlat mustaqilligi togrisidagi qonun 17 moddadan iborat bolib, mustaqil respublika uchun vaqtincha konstitutsiya rolini oynaydigan boldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |