O‘zbekistonda byudjet va soliq tizimini takomillashtirish masalalari

Davlat qarzlari – byudjet taqchilligini qoplash maqsadida davlat tomonidan jalb qilingan moliyaviy resurslar. Soliqlar – jamiyatda vujudga keltirilgan sof daromadning bir qismini byudjetga jalb qilish shakli. Soliq stavkasi – soliq summasining soliq olinadigan summaga nisbatining foizdagi ifodasi. Fiskal siyosat - bu davlat byudjeti daromadlari va xarajatlari tarkibiy qismini o’zgartirish orqali milliy iqtisodiyotga ta’siri tushuniladi.

Diskretsion fiskal siyosat - bu milliy ishlab chiqarish real hajmlarini o’zgartirish, bandlik darajasini ushlab turish va inflyatsiya ustidan nazoratni o’rnatish hamda iqtisodiy o’sishni ta’minlash maqsadida soliqlar bilan birga, davlat xarajat- larini ongli ravishda manipulyatsiya qilish tushuniladi. Nediskretsion fiskal siyosat - bu soliq intizomining mustaqil barqarorlashtiruvchi bir qator layoqatlari, ya’ni uning mamlakatdagi iqtisodiy faoliyatni qandaydir boshqaruvchi organlarning bevosita aralashuvlarisiz tartibga solish imkoniyatini beruvchi ayrim xususiyatlari tushuniladi. Loffer egri chizig’i – davlat byudjeti daromadlari va soliq stavkasi o’rtasidagi bog’liqlikning tasvirlanishi.

Diskretsion fiskal siyosat - bu milliy ishlab chiqarish real hajmlarini o’zgartirish, bandlik darajasini ushlab turish va inflyatsiya ustidan nazoratni o’rnatish hamda iqtisodiy o’sishni ta’minlash maqsadida soliqlar bilan birga, davlat xarajat- larini ongli ravishda manipulyatsiya qilish tushuniladi. Nediskretsion fiskal siyosat - bu soliq intizomining mustaqil barqarorlashtiruvchi bir qator layoqatlari, ya’ni uning mamlakatdagi iqtisodiy faoliyatni qandaydir boshqaruvchi organlarning bevosita aralashuvlarisiz tartibga solish imkoniyatini beruvchi ayrim xususiyatlari tushuniladi. Loffer egri chizig’i – davlat byudjeti daromadlari va soliq stavkasi o’rtasidagi bog’liqlikning tasvirlanishi.

Mavjud tizimli muammolarni bartaraf etish.

2017 — 2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasida belgilangan soliq yukini kamaytirish va soliq solish tizimini soddalashtirish, soliq ma’muriyatchiligini takomillashtirish vazifalarini amalga oshirish maqsadida, shuningdek, keng jamoatchilik muhokamasi natijalari hamda Xalqaro valyuta jamg‘armasi, Jahon banki va xalqaro ekspertlarning tavsiyalaridan kelib chiqib: