O‘zbekiston zamini /2019 Tahrir hayʼati

KARTOGRAFIK TA’MINOT
M.B.Nurmanova
“O’zdavyerloyiha” DILI 
3-bosqich mustaqil izlanuvchi
Annotatsiya
.Ushbu maqolada mamlakatimizdagi qishloq xo
‘
jaligi yerlarning sifat va miqdor ko
‘
rsatkichlari asosida 
unumdor hisoblangan sug
‘
oriladigan yerlarimizning iqtisodiyot bahosi qisosiy shakllantirilgan.
Kalit so
‘
zlar:
 yerlaring sifat va miqdor ma’lumotlari, kartografik ta’minot, ArcGIS, masshtab, yerning hajmi va shakli, 
yerlardan foydalanish turi va joylashgan joyi.
Аннотация.
 В статье описаны способы улучшения картографического программного обеспечения с помо-
щью программного обеспечения ArcGIS для определения нормативной стоимости земли на основе качественных 
и количественных показателей.
Ключевые слова: 
качество и количество земель, картографическое обеспечение, ArcGIS, масштаб, GPS, 
атрибутные данные.
Abstract.
 This article describes how to improve mapping software using Arc GIS software to determine normative land 
values based on qualitative and quantitative indicators.
Key words:
 quality and quantity of lands, cartographic support, ArcGIS, scale, GPS, attribute data.
 
Muammoning o
‘
rganilganligi darajasi. 
Respublika aholisining yildan-yilga ortib 
borayotganligi ularni oziq-ovqat mahsulotlariga, 
shuningdek, ijtimoiy turmush darajasini doimiy 
ravishda oshirib borishga bo‘lgan talabini 
kuchaytiradi [7]. Bu esa o‘z navbatida, yer 
maydonlariga, ulardan foydalanishni oqilona 
tashkil etishga o‘zining har tomonlama ta’sirini 
ko‘rsatadi [1]. Yerlarning sifat va miqdor 
ko‘rsatkichlarini 
baholashda 
kartografik 
ta’minotning roliga bo‘lgan ehtiyojni ham ortib 
bormoqda. Mamlakat yer fondining 2020 yil 
1 yanvar holatiga ko‘ra umumiy qishloq korxona 
va tashkilotlarining soni 103 605 ta bo‘lib, ular 
foydalanadigan yerlarning umumiy maydoni 
20 761,6 ming gektarni yoki respublikaning 
46,2% ni, qishloq xo‘jalik yer turlari maydoni 
esa 16 025,6 ming gektarni, shundan 
3 694,8 ming gektari sug‘oriladigan yerlarni 
tashkil qiladi. Qishloq xo’jaligi yerlarimizning 
sifat ko‘rsatkichlari yil sayin yomonlashishi, 
atmosferadagi yog‘ingarchilikning kamayishi 
yerlarimizning bahosiga ta’siri va yerdan 
foyfalanish holatiga salbiy ta’sir qilmoqda. [4].
Mamlakatimiz qishloq xo‘jaligi yerlarini 
baholashda kartografik ta’minotning roli hozirgi 
kunda rivojlanayotgan davlatlar (AQSH, 
Kanada, Shvetsariya, Italiya) ning tajribalariga 
asoslanib quyidagicha baholash bosqichlarini 
uslubiyat sifatida ishlab chiqilishi zarur deb 
hisoblanadi:
• Yerdan foydalanish turi;
• Sifati;
• Miqdori;
• Shakli;
• Joylashgan joyi;