6-cинфлар учун

ISHQALASH

Sirtlarni yuqori darajada pardozlash, jilvirlash, jilolash va aniqligini ta’minlash maqsadida ishqalash ishlari bajariladi. Ishqalash natijasida 0,02 mm gacha qalinlikdagi qirindi chiqarilib, sirtning aniqligi 0,001—0,002 mm gacha etkaziladi.

Sirtlar pasta, jilvir kukuni, maydalangan shishalar bilan ishqalanadi.

Ishqalash ishqalanuvchi sirtlarga mos shakldagi mahsus ishqalovchi asbob — pritirlar yordamida bajariladi. Ular yas­si, silindrik (sterjen va halqa shaklida), rezbasimon va mahsus shaklli bo’ladi (72-rasm).

Pritirlar cho’yan, qizil mis, qo’rg’oshin, shisha, qattiq yog’ochlardan tayyorlanadi.

1. Pritirlarning sirtiga ishqalovchi materiallar qoplanadi. Buning uchun:

a) pritirlar kerosin bilan yuvilib, artib quritiladi.

b) ularning sirtiga mashina moyi bilan kerosin aralashmasi surtiladi;

v) yassi pritir yuziga ishqalovchi material kukuni sepiladi yoki pasta surtiladi;

g) po’lat jo’va bilan pritirga bosib ishqalovchi material yopishtiriladi — qoplanadi. (73-rasm, a);

d) jo’va shaklidagi pritir­larning sirtiga ishqalovchi materil qoplash uchun ular yuzaga poroshok sepilgan yoki pasta surtilgan plita ustida
yumalatiladi (74-rasm, b).

2. Yassi sirtlarni ishqalashda detalni pritir (plita)ga qo’yib, ortiqcha bosmasdan uning ustida ilgarilama-qaytar va aylanma harakatga keltirib ishqalanadi (74-rasm,a). So’nggi ishqalashda plita ustiga ishqalovchi material sepmasdan mashina moyi bi­lan kerosin aralashmasi surtilib ishqalash davom ettiriladi.

3. Yupqa detallarning zehlarini ishqalashda detalni brusokka jips qadar tutiladi va u bilan birgalikda pli­ta (pritir) ustida ishqalanadi(75-rasm, b).

4. Bir necha yupqa detallarning zehlarini ishqalashda ularni plita ustida tekislab terib, strubsina billi siqiladi va bir butun holda ishqalanadi (75- rasm, v).

6.