O’zbekiston

 
 
 
 
 
 
 

---

Tuproq chuqurini ta’riflash shakli 
Tuproqning chuqurining nomer raqami______________________________ 
1. Viloyat, tuman _______________________________________________ 
2. Xo’jalik nomi________________________________________________ 
3. Qishloq_____________________________________________________ 
4. Punkt ______________________________________________________ 
5. Relfning umumiy xarakteri _____________________________________ 
6. Relfning elementi ____________________________________________ 
7. Mikrorelf ___________________________________________________ 
8. Yonbag’irning ekspozisiyasi va qiyaligi ___________________________ 
9. Ekin maydoni va uning holati _______________________________ 
10. O’simliklari va uning holati (nomi, rivojlanish fazasi, qalinligi
va balandligi)___________________________________________________ 
11. Begona o’t bosganligi (zararli va boshqa begona o’tlar ruyxati _________ 
______________________________________________________________ 
12. Sizot suvlarining joylashuv chuqurligi, sm_________________________ 
13. HCl ta’sirida qaynash chuqurligi, sm_____________________________ 
14. Tuproq yuzasining holati______________________________________ 
15. Tuproqni dalada tekshirish natijalari_____________________________ 
_____________________________________________________________ 
16. Tuproqning sifat jihatdan ta’rifi_________________________________ 
17. Namuna ko’rib chiqilgandan keyin tuproqning ta’rifi________________ 
_____________________________________________________________ 
18. Tuprok ona jinsi____________________________________________
sana, yil 
 
Namunalar olish texnikasi. 
Har bir qatlamning o’rta qismidan taxminan 10 
sm qalinlikdagi qatlam orasi belgilab qo’yiladi va undan old devorining butunasi 
bo’yicha pichoq bilan tuproq namunasi kesib olinadi va qalin qog’oz varag’i 
qo’yiladi. Chirindili va haydalma qatlamlardan namuna qatlamning butun qalinligi 

---

bo’yicha olinadi. Agar chirindili qatlamning qalinligi 20 sm dan ortiq bo’lsa, u holda 
har 10 sm dan qilib, 2–3 marta namuna olinadi. 
O’tkazilgan tekshirishlar asosida talabalarning har bir guruh amaliyotchilari, 
muayyan maydon uchun sxematik tuproq xaritasi tuzib chiqadilar. Bu shu mavjud 
(masshtabi 1:10000) yerdan foydalanish rejasiga ko’ra bajariladi. 
Talabalar dala sharoitida, tuproqlarni tekshirish borasida ma’lum 
ko’nikmalarga ega bo’lganlaridan keyin, 2–3 kun davomida Surxondaryo–
Muzrobod–Sherobod yo’nalishi bo’yicha tuproq chuqurlari asosida avtomorf 
tuproqlarni o’rganib chiqadilar. Ana shu yo’nalishda Surxondaryo viloyati uchun 
xarakterli bo’lgan qo’yidagi tuproqlarni ta’riflash lozim.