O‘zbekiston tarixini davrlashtirish masalasi. Formatsion yondashuv, mintaqalarning

105-savol:
 O‘zbekiston Respublikasidagi ijtimoiy o‘zgarishlar. (bozor iqtisodiyoti, o'rta sinf, zaif 
qatlamlar) 
Ijtimoiy hayot. Aholini ijtimoiy himoyalashga alohida e'tibor berilmoqda. O'zbekistonda 
islohotlar boshlangan dastlabki paytdayoq, uning asl maqsadi insonga munosib turmush va 
faoliyat sharoitlarini vujudga keltirishdan iborat deb belgilangan edi. Bozor munosabatlariga 
o'tishning ilk davridan boshlab aholini oldindan ijtimoiy himoyalash yuzasidan zarur chora-
tadbirlar ko'rib borildi. Shu maqsadda, miqdori muntazam o'zgartirib turilgan ish haqi, 
pensiyalar, turli nafaqalar, stipendiyalar, kompensatsiya to'lovlari tarzidagi pul to'fovlari keng 
qo'llanildi. 
Mamlakatning 2 mln. 640 ming fuqarosi pensiya va moddiy yordam oladi. Bunday to'lovlar 
miqdori 2000 yilda 187,8 mlrd. so'mni tashkil etdi. 
Faqat 2000 yilning o'zida aholining kam ta'minlangan qismiga fuqarolarning o'zini o'zi 
boshqarish organlari - mahalla yig'inlari orqali 54,2 mlrd. so'm miqdorida nafaqa, ko'mak va 
boshqa turdagi yordamlar berildi. 

---

Mustaqillik yillarida mamlakatda 70 mln. kv.m. turarjoylar, 19,5 ming o'rinli kasalxonalar, 95,7 
ming marta tashrifli poliklinikalar, 805,9 ming o'rinli maktablar, 15,3 ming o'rinli akademik 
litseylar, 126,5 ming o'rinli kasb-hunar kollejlari qurilib foydalanishga topshirildi. 
Aholini ichimlik suvi bilan ta'minlash va gazlashtirish bo'yicha keng qamrovli dasturlar amalga 
oshirilmoqda. 1991-2000 yillarda 22,6 ming km. suv quvurlari va 54,1 ming km. gaz tarmoqlari 
yotqizildi. Aholining uy-joylarini gazlashtirish darajasi 46,2 foizgacha, ichimlik suvi bilan 
markazlashgan holda ta'minlash esa 64,2 foizdan 77,6 foizgacha ko'tarildi. 
Yosh oilalarni qo'llab-quvvatlash dasturi amalga oshirilmoqda. 
Respublikada aholiga tibbiy va ijtimoiy xizmat ko'rsatishning rivojlangan tizimi bunyod etildi. 
Mustaqillik yillarida ambulatoriya-poliklinika muassasalarining soni 3 mingdan 4,8 minggacha 
yoki 1,6 baravar ortdi. Qishloq joylarda 1600 ta vrachlik punktlari ochildi. 
Aholiga 81,5 mingdan ortiq shifokorlar turli ixtisosliklar bo'yicha malakali tibbiy yordam 
ko'rsatmoqda. 
1994 yilda aholining dori-darmonga bo'Igan ehtiyoji respublikada ishlab chiqarilgan mahsulot 
hisobiga bor-yo'g'i 4,5 foizga qondirilar edi. 2003 yilga kelib, katta miqdorda sarmoya jalb 
etilganligi hisobidan, bu ko'rsatkich 25 foizgacha o'sdi.  
Ishlayotgan pensionerlarga pensiyani toliq tolash tartibi joriy etildi. Ijtimoiy yordamga muhtoj 
va ehtiyojmand aholi uchun nafaqa miqdori 2 barobar kopaytirildi. 
 Obod qishloq va Obod mahalla dasturlari doirasida 479 ta qishloq va ovulda, shaharlardagi 116 
ta mahallada keng kolamli qurilish va obodonlashtirish ishlari bajarildi. Bunga 6,1 trillion som 
yoki 2018-yilga nisbatan 1,5 trillion som kop mablag sarflandi. 
Qishloq joylarda  17 ming 100 ta, shaharlarda  17 ming 600 ta, jami 34 ming 700 ta yoki 2016 
yilga nisbatan salkam 3 barobar kop arzon va shinam uylar qurildi. 
Kam taminlangan va uy-joy sharoitini yaxshilashga muhtoj 5 mingta oilaga, jumladan, 
nogironligi bolgan ayollarga ipoteka krediti asosida arzon uy-joy sotib olish uchun 116 milliard 
somdan ziyod boshlangich badal tolab berildi”. (Respublikamiz Prezidenti Shavkat 
Mirziyoyevning 2020 yil 24-yanvardagi Oliy Majlisga qilgan Murojaatnomas