O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

hayotida muhim rol o'ynagan, ularning siyosiy faolligini oshirishga xizmat 
qilgan ko'plab inqilobiy-demokratik tashkilotlar, siyosiy firqalar, kasaba 
uyushmalari faoliyatiga alohida urg'u bermoq kerak. Gap shundaki, bu 
davrda Rossiyada faoliyat yuritayotgan ko'plab siyosiy partiyaiar, jum- 
ladan, 
eserlar, sotsial-demokratlar 
va boshqa partiyalarning mahalliy 
tashkilotlari Turkistonda ham o'z faoliyatini aktivlashtirib, aholining turli 
ijtimoiy tabaqalarini o'zlariga jalb qilish, o'z dasturiy g'oyalarini ularning 
ongi, shuuriga slngdirishga intilardilar.

---

323
Toshkentda 1917-yil martoyida ishchiva soldat deputatlari soveti
tashkil etildi. 
Mart oyi oxirlarida 
oïkada ishchi va soldat deputatlarlning 
75 soveti 
faoliyat yuritdl. Blroq ulardagi deputatlarning asosly ko'pchiligi 
yevropalik mlllatlar vakillari edi. Bu davrda Turkistonda kechayotgan 
barcha alg'ov-dalg'ovli voqealar, jiddiy o'zgarishlarning chinakam 
yalovbardorlari istlqlol uchun kurashning tolmas darg'alari bo'lganjadid 
rahnamolari edllar. Turkiston jadidlari mahallly aholinlng siyosiy ongini 
o'stirish, uni katta tarixly o'zgarishlarga tayyorlash, hal qiluvchi kurashlar- 
ga o‘z ortidan ergashtirib borishda bosh-qosh boldilar. Ayniqsa, Rosslya 
Muvaqqat hukumatining ikkiyuzlamachilik siyosati, uning Inqilobnlng tub 
masalalarlni, chunonchi, urush va tinchlik, 8 soatlik ish kuni, agrar va 
milliy masalalarni hal etishni turli bahonalar bilan chetga surishi ilg‘or 
jadid arboblarini inqilobiy-demokratik yo'nalishda izchillik bilan kurash 
olib borishga da’vat etdi.
Jadidlar faoliyatida vaqtli matbuot nashrlarini yo'lga qo‘yish, ularda