O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

ko'chib keladi.
Qo'qon xonligi o'z chegaralarini tobora Sharqiy Turkiston tomon 
kengaytirish siyosatini davom ettirgan. Ayni paytda, Sin imperiyasi 
moiiyaviy qiyinch il iklar tufayli Qo'qon xonligiga qarshi ochiqdan ochiq 
urush harakatlari olib borishga qodiremasdi. Natijada 1832-yili Pekin- 
da Xitoy-Qo‘qon shartnomasi imzolangan. 
Unga ko'ra, Qo'qon Ja­
hongirxo'ja avlocflarini Sharqiy Turkistonga o'tkazmasiik majburiyatini 
oigan. Xitoy esa Sharqiy Turkistonda qo'qonlik savdogarlar faoliyatini 
taqiqlashni bekor qilgan. ikkinchidan, Qo'qon savdogarlariga Sharqiy 
Turkistonda bojto‘iamasdan savdo qiiish huquqi berilgan. Uchinchidan, 
Sharqiy Turkistondan Qo'qon savdogarlari chiqarib yuboriiganda uiar- 
dan tortib oiingan mol-muiklari evaziga Qo'qon xoniga tovon to'iangan. 
To'rtinchidan, Sharqiy Turkistonda savdo qiiuvchi o'rta osiyoiik savdo­
garlar to'iaydigan to'lovlarni yig'ib olish huquqi Qo'qon xonligiga beril­
gan.

---

210
17.2. 0‘ZBEK XONLIKLARI VA ROSSIYA IMPERIYASI 
MUNOSABATLARI
Savdo aJœalari.
 0‘rta Osiyo va Rossiya xalqlari o'rtasidagi munosa- 
batlar, savdo aloqalari tarixi uzoq zamonlarga borib taqaladi. Volgabo'yi 
orqali Rus savdogarlari ham, 0‘rta Osiyo savdogarlari ham ikki mintaqa 
o‘rtasida savdo aloqalarini rivojlantirishda muhim rol o'ynaganlar.
XVI asrda jahondagi yirik davlatlar tomonidan dunyoni bo'lib olish 
boshlangan davrda Rossiya Qozon, Astraxan, Sibir xonliklarinl zabt 
etadi. Natljada Rossiya va o'zbek^xonliklari bir-biriga bevosita qo'shni 
bo'lib qoladi. Bu holat ularning o'zaro munosabatlarini yanada rivojlan-