O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

XIV
asrn ing 60-yillari oxirida 
Oltin O'rdada yuz bergan g'alayonlar vaqtida 
qo'ng'irot so'filari Shimoliy Xorazmda yangi sulolaning mustaqil hukmron- 
ligini tiklab oladilar. So'ngra Kat va Xiva shaharlarini fath etib, Shimoliy 
X orazm bilan Janubiy Xorazm yerlarini birlashtiradilar. Amir Temur 
esa butun Xorazmni Chig'atoy ulusining ajralmas qismi deb hisoblardi. 
Shuning uchun u Xorazmni o'z davlatiga qo'shib olish siyosatini tutdi. 
Am ir Temur 
1372-yili 
Xorazmga yurish qilib uni egallaydi. Biroq voqealar 
taqozosi bilan Xorazmga 
besh marta 
harbiy yurish qiladi. Xorazm 
1388-
yili 
uzil-kesil bo'ysundirildi. Shunday qilib, Amir Temur Movarounnahr,

---

91
Xuroson va Xorazmni birlashtirib, yirik markazlashgan davlat tuzdi. Bu 
ulkan hududda yashovchi xalqlarning birlashuvi ular taqdirida ijobiy 
ahamiyatga ega bo'ldi.
8.3. AMIR TEMURNING HARBIY YURISHLARI
M am lakat x a v fs iz lia i v o 'lid a .
Amir Temur saltanatiga xavf solib 
turuvchi kuchlar hali bartaraf etilmagandi. Bir tomondan, Mo‘g‘uliston 
xonlari Chig'atoy ulusini birlashtirishga intilib tinchlik bermasdi. Ikkinchi 
tomondan, Oltin O'rda va Oq 0‘rdaga bo'linib ketgan Jo'ji ulusi xonlari 
ham shimol va Xorazm tomondan xavf solib turardi. Blroq bu davrda 
Amir Temur davlati uchun eng kuchli xavf 
Oq O'rda 
va 
Oltin O'rda 
edi. 
Endllikda Amir Temur Oltin 0 ‘rdaga zarba berib uni kuchsizlantirishga 
intiladi. Lekin Jo‘ji ulusini o‘z davlatiga qo'shibolishnimas, Oltin O'rdaning 
Movarounnahrga tutashgan sharqiy qismini o‘z ta’siri ostlga olish ham- 
da 
Saroy Berka 
orqali o'tadigan karvon yo'lini Movarounnahrga burib 
yuborishnl ko‘zlaydi. Oltin 0 ‘rdada toj-taxt uchun ayovslz kurash bosh- 
langandi. Bunday sharoitda ba’zi chlngiziylarturlitomonlargaqochibjon 
saqlaganlar. Ulardan biri 
To'xtam ish 
Oq 0 ‘rdadan qochlb, Samarqandga 
keldi. Amir Temu r unga izzat-hurmat ko'rsatdl, oxir-oqibatda u Amir Temur 
yordamida Oltin O'rda taxtini egallaydi.
A m ir Temur v a To'xtam ish.
Keyinchalik To'xtamish xoinlik yoliga kira- 
di. U AmirTemurga qarshi ochiq kurashga o'tadi. Natijada Amir Temur 
unga qarshi