O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

uiar ayrim arxeologik obyektlami izlab topish va yodgorliklami tavsiflash 
bilan shug'ullanib sohaga muayyan hissa qo'shdilar.
Tabiiv fanlarnina rivoilanishi.
 0‘rta Osiyoni umrbod imperiyaning bir 
qismiga aylandi deb hisoblagan mustamlakachi hukumat o'Ikani faol 
0
‘zlashtirish maqsadida ilm-fanni rivojlantirishga ham harakat qildi. 
Eng avvalo, 
1867-yili 
mintaqaning bosh xaritasi
tuzib chiqildi. Hududni 
xaritalashtirish va iqlimini o'rganish uchun Toshkentda 
meteoroiogiya
stansiyasi 
tashkil etildi. Mutaxassislar yetishmasligi sababli uzoq vaqt 
davomida keng ko'lamli ilmiy tadqiqotlarni shakllantirish deyarli amal- 
ga oshirilmadi. Faqat 
XIX asrning 90-yillarida 
/a 
XX asr boshlarida
0‘rta Osiyoning tabiiy boyliklarini o'zlashtirish bilan bog'liq tadqiqot ish- 
lari avj oldi. Mashhur rus zoologi va sayyohi 
N.A.Seversev Pomir 
tog' 
tizimini o‘rganib chiqdl. U sayohati davomida botanika, mlnerallarga 
oid namunalar to'pladl. 
P.P.Semyonov-Tyanshanskiy Tyanshan 
tog' 
tizimini o'rganlb, muzlik, vulqonlar haqida qizlqarli ma’lumotlar to'pladi. 
A.P.Fedchenko Farg‘ona vodiysi 
va 
Oloyni, 
shuningdek, 
Zarafshon
vodiysi 
bilan 
Qizilqumni 
ham tekshirib chiqdi.
0‘lkadagl ilmiy tadqiqotlar imperlya uchun foydali bo'lsa ham, bari- 
bir, podsho hukumati bu davrda noharbiy maqsadlarga yetarli darajada 
mablag' sarflashni istamadi. Ular uchun o'Ikaningharbiy-siyosiy nuqtayl 
nazardagl ahamiyati birinchi o'rinda turardi. 
1871-yili