O'zbekiston tarixidan universal qo'llanma

Qabila-urug‘ boshliqlarining
nufuzi asta-sekin orta borgan. Ayniqsa, harbiy sardorlarning ta’siri ortib,
hokimiyat otadan o'g'ilga o'tadigan bo‘ldi. Doimiy harbiy to‘qnashuvlar
sharoitida qabila sardorlarining ahamiyati va nufuzi yuksalib, jamiyat
harbiy demokratiya qoidaiariga asosan yashay boshladi.
Harbiy demokratiya 
ilk davlatchilikka o'tish davrida qabilaga harbiy
sard orlar boshchilik qilgan boshqaruv shaklidir.
« Avesto»dan O rta Osiyoda jamiyatning negizi 
«nmana» 
deb ataluv-
chi katta patriarxal oila bolganini bilib olamiz. Bir necha «nmana»lar
urug‘ jamoasi -
«vis»ni 
tashkil etgan. Hududiy qo'shnichilik jamoasi
esa
«varzana» 
deb nomlangan. Biinday jamoalar qabila -
«zantu»ga 
birlashgan. 0 ‘z hududini himoya qilish uchun bir qancha qabilalar itti-
fo q q a - «dahya»ga uyushishgan. «Avesto»ga ko'ra, jamiyatni idora
qilishning quyidagi tizimi mavjud bo'lgan: 
oqsoqollar kengashi - xalq 
yig‘i lishi —
alohida tum anlar- viloyatlar hukmdorlari. 
Aholi urug' va
qabila bo'yichamas, balki hududiy taomilga kora guruhlarga ajratilishi
vujudga kelayotgan davlatchilikning muhim alomati edi.
1.6. ILK SIVILIZATSIYALARNING VUJUDGA 
KELISH DAVRI
Ibtidoiv tarixdaai
o
‘zaarishlar.
 Xo'jalikning ishlab chiqaruvchi shakllari-
dehqonchilik va chorvachilik odamlaming buyuk kashfiyotlari cdi. Doh
qonchilik va chorvachilik bundan 
1 0 - 1 1 ming yil muqaddam Old 
Osiyoning 
ayrimolkalaridavujudgakelganinibilamiz. 
Falastin 
hududida
joylash gan
lyerixon 
dehqonchilik manzilgohi eng qadimiylaridan biri
hisoblanadi. Old Osiyoning o'troq aholisi tez sur’atda ko'payib bordi.