O‘zbekiston tarixi (XIX asrning ikkinchI yARmI – XX asr boshlari)

O‘zingizni sinang!
N. Korolkov – ...   
 
 Katorga – ...
1898-yil 25-iyunda ... 
 
 1899-yil 20-iyunda ... 
1898-yilda Andijonda boshlangan qo‘zg‘olon ham 
o‘lkaning  boshqa  joylarida  bo‘lib  o‘tgan  qo‘z-
g‘olonlar  singari  mustamlakachi  hukumatning 
harbiy  kuchlari  tomonidan  bostirildi.  Qurolsiz  qo‘zg‘olonchilar  yaxshi 
qurollangan mustamlakachilarga qarshi kurashlarda g‘alaba qilishi amri-
mahol edi. Bu qo‘zg‘olonni mag‘lubiyatga olib kelgan sabablardan biri 
unin g  o‘lka  bo‘ylab  keng  yoyilib  ketmaganligi  va  mahalliy  aholining 
barcha tabaqalari unda ishtirok etmaganligi bo‘ldi. 
Qo‘zg‘olonchilar  mustamlakachilarga  qarshi  qaratilgan  harakatlari 
bilan  eng  avvalo  o‘lkadagi  jabr-zulmga  chek  qo‘yilishiga  erishmoqchi 
bo‘l gan edilar. Qo‘zg‘olonni tashkil qilishdan boshlab unga boshchilik qi-
lishgacha qat’iy tartib va intizom yo‘qligi qo‘zg‘olonchilar mag‘lubiya-
http://eduportal.uz

---

72
!
!
!
tiga yana bir sabab bo‘ldi. Qo‘zg‘olon ko‘targanlarning tarqoqligi, aniq 
reja ishlab chiqilmaganligi, hamma bir vaqtda ko‘tarilmaganligi ularga 
pand berdi. Xususan, Ketmontepa va Ko‘gartdagi odamlarga boshchilik 
qilgan  Chibil  bo‘lisi  Dukchi  eshonga  zudlik  bilan  qo‘shilish  o‘rniga 
atrofida  joylashgan  mustamlakachilarga  qarshi  kurash  olib  borishga 
harakat  qilib  taktik  xatoga  yo‘l  qo‘ydi.  Aholining  ayrim  tabaqalari 
qo‘zg‘olonga  qo‘rqqanidan,  ba’zilar  qo‘zg‘olon  g‘alaba  qozonishiga 
ishonmagani uchun qo‘shilmadi.
Dukchi eshonning yetarli darajada tayyorlanmay, harbiy sohadan be-
xabar,  yaxshi  qurollanmagan  muridlari  bilan  ochiqchasiga  qo‘zg‘olon 
ko‘ targanligi mustamlakachilarning qo‘zg‘olonni osonlik bilan bostirishi-
ga imkon berdi. O‘lkada hukmron bo‘lib olgan mustamlakachi hukumat 
qo‘zg‘olonni  bostirishga  erishdi.  Andijonda  ko‘tarilgan  qo‘zg‘olon  na-
faqat Turkiston o‘lkasi ma’muriyatini, balki Rossiya imperiyasi hukuma-
tini ham qattiq xavotirga solib qo‘yadi. Qo‘zg‘olondan keyin o‘lkaning 
har  bir  hududida  norozilik  kayfiyatidagi  barcha  aholini  qattiq  nazorat-
da  ushlab  turishga  qaratilgan  choralar  ko‘rildi.  Har  qanday  norozilik 
ko‘rinishdagi harakatlarni ayovsiz bostirishga kirishildi.