O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asr boshlarigacha)

Somoniylar
hukmronligi

---

52
Movarounnahr aholisining mustaqillikka erishishi, shubhasiz, 
Arab xalifalariga yoqmas edi. Arab xalifaligini, bir tomondan, 
Movarounnahrdan muttasil undirib olinadigan katta boyliklardan 
mahrum bo‘lishi nihoyatda ranjitsa, ikkinchi tomondan, cho‘chitar 
ham edi. Shu boisdan xalifalik safforiylar bilan somoniylarni 
to‘qnashtirishga va ularning har ikkisini ham zaiflashtirib, bu 
boy viloyatlarda o‘z ta’sirini qayta tiklashga harakat qiladi. Xa-
lifa 
Mu’tazid
(892–902) 
safforiylar
hukmdori 
Amr ibn Lays
ga 
Xuroson bilan birga Movarounnahr ustidan ham hukm yuritish 
huquqi berilgani haqida farmon chiqaradi va uni 
Ismoil
ga qar-
shi gijgijlaydi. Natijada 900-yilda ular o‘rtasida urush boshla-
nadi. Urush Ismoilning g‘alabasi bilan tugaydi. Butun Xuroson
somoniylar qo‘l ostiga o‘tadi. Noilojlikdan xalifa Ismoilga
hukmdorlik yorlig‘ini yuborishga majbur bo‘ladi.