O‘zbekiston tarixi (IV asrdan XVI asr boshlarigacha)

V asrning 30–50-yillari
da kidariylar bilan sosoniylar o‘rtasi-
da ziddiyat tobora kuchayib, ular bir-biriga dushman bo‘lib qol-
gan. Bu ikki davlat o‘rtasida 
456-yil
da bo‘lib o‘tgan navbatdagi 
to‘qnashuvda sosoniylardan qaqshatqich zarbaga uchragan kida-
riylar o‘zini qayta o‘nglab ololmaydi. Buning ustiga tez orada
Xioniylar davlati
Kidariylar davlati





---

11
kidariylar shimoldan janubga tomon siljigan yana bir ko‘chman-
chi chorvador aholi – 
eftallar
bilan to‘qnashadilar. Natijada,
kidariylar O‘rta Osiyoni tark etib, janubga – Shimoliy Hindiston-
ga chekinadilar. U yerlarda 75 yil hukmronlik qiladilar.
eftallarning ilk ajdodlari Xitoyning shi-
moli g‘arbiy hududida (Xesi) yashagan 
turkiy xun qabilalari ittifoqi tarkibida bo‘lgan. Ular III asrda
Turonning janubiy va Xarkon (Kaspiy) dengizining shimolida 
yastangan yaylovlarga o‘rnashib boshqa turkiy elatlar bilan ara-
lashib ketadi. Keyinchalik eftallar ko‘payib, avval xioniylarni, 
so‘ngra boshqalarni tobe etib, davlat barpo etganlar. V asrda 
ular Kidariylar davlatini mag‘lub etib, Xurosonning talay qismini 
egallaganlar va sosoniylar bilan to‘qnashganlar.