“Oʻzbekiston tarixi” fanidan

uch qardosh davlatlar o‘rtasida abadiy do‘stlik haqida 
shartnoma imzolandi.
 
Bu hujjatda o‘zbek, qozoq, qirg‘iz xalqlarining orzu-niyatlari o‘z ifodasini 
topdi. Mazkur shartnoma uch qardosh davlat xalqlarining iqtisodiy, siyosiy, madaniy, ilmiy-
texnikaviy hamkorligini yangi asoslarda rivojlantirishga yo‘naltirdi. 
1997-yil 12-dekabr kuni Qozog‘iston Respublikasining yangi poytaxti - Ostona shahrida 
Qozog‘iston, Qirg‘iziston va O‘zbekiston Prezidentlarining kengashi bo‘lib o‘tdi. Kengashda uch 
mamlakat o‘rtasida energetika, suv zaxiralaridan oqilona foydalanish, oziq- ovqat ta’minoti, 
kommunikatsiya hamda mineral xomashyo zaxiralarini o‘zlashtirish va qayta ishlash sohalari 
bo‘yicha xalqaro konsorsiumlar tuzish to‘g‘risida muzokara bo‘ldi. Prezidentlar xalqaro 
konsorsiumlar tuzish bo‘yicha uch mamlakat hamkorligi tamoyillari konsepsiyasini 
ma’qulladilar. 1998-yilda Tojikiston Respublikasi Markaziy Osiyo iqtisodiy hamjamiyatiga a’zo 
bo‘lib kirdi. 
2000-yil 20-21-aprel kunlari Toshkentda O‘zbekiston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston va 
Tojikiston Respublikalari Prezidentlarining uchrashuvi bo‘lib o‘tdi. Uchrashuvda mintaqaviy 
hamkorlik va mamlakatlararo munosabatlarga doir masalalar muhokama qilindi. To‘rt mamlakat 
rahbarlari terrorchilik, siyosiy va diniy ekstremizm, xalqaro uyushgan jinoyatchilikka qarshi 
kurash va mintaqa davlatlariga tahdid soladigan boshqa xavf-xatarning oldini olishga qaratilgan 
hamkorlik to‘g‘risida shartnoma imzoladilar. 
2001- yil 28-dekabr kuni Toshkentda MOIH davlatlari boshliqlarining navbatdagi kenga-
shi bo‘lib o‘tdi. Kengashda hamkorlikni rivojlantirish, mintaqada barqarorlik va xavfsizlikni 
ta’minlash masalalari muhokama qilindi. Mazkur kengashda MOIH tashkiloti faoliyatini 
to‘xtatishga qaror qilindi. Islom Karimov taklifiga binoan MOIH negizida Markaziy Osiyo 
Hamkorligi Tashkiloti (MOHT), deb qayta tuzishga kelishib olindi. 

---

2004-yil 28-may kuni Ostona shahrida MOHT tashkilotiga a’zo mamlakatlar davlat 
rahbarlarining sammiti bo‘lib o‘tdi. Unda tashkilot qamragan mintaqada xavfsizlikni 
mustahkamlash, umumiy bozor barpo etish masalalari muhokama etildi. Muzokaralar yakunida 
O‘zbekiston, Qozog‘iston, Qirg‘iziston va Tojikiston Prezidentlarining qo‘shma bayonoti 
MOHTga a’zo mamlakatlar o‘rtasida televideniye va radio dasturlarini o‘zaro tarqatish 
to‘g‘risida bitim imzolandi. 
2005-yil 6-7-oktabr kunlari Sankt-Peterburg shahrida bo‘lib o‘tgan MOHT Davlat 
rahbarlarining sammitida o‘tgan davrda amalga oshirilgan ishar sarhisob qilindi. Kengashda 
Markaziy Osiyo umumiy bozorini barpo etish konsepsiyasi tasdiqlandi. 
O‘zbekiston Prezidenti taklifiga binoan MOHT bilan Yevroosiyo iqtisodiy hamjamiyati 
(YeOIH) ni birlashtirishga kelishib olindi. Negaki, ikki tashkilotning maqsad va vazifalari 
deyarli bir-biriga yaqin edi. 
Rossiya, Belorus, Qozog‘iston, Qirg‘iziston va Tojikiston o‘rtasida 1995-yilda tuzilgan 
Bojxona ittifoqi negizida Yevroosiya iqtisodiy hamjamiyati tashkil topgan edi. YeOIHning 
2006-yil 24- 25-yanvar kunlari Sankt-Peterburg shahrida bo‘lib o‘tgan sammitida O‘zbekiston 
unga a‘zo bo‘lib kirdi. Mazkur sammitda O‘zbekistonning Yevrosiyo iqtisodiy hamjamiyatini 
ta’sis etish to‘g‘risidagi shartnomaga qo‘shilishi to‘g‘risidagi protokol, «YeOIHni ta’sis etish 
to‘g‘risidagi shartnomaga o‘zgartirish va qo‘shimchalar kiritish to‘g‘risida» qarorlar imzolandi. 
YeOIH a‘zo mamlakatlar o‘rtasida integratsiyaning rivojlanishiga, yagona umumiy 
bozorning shakllanishiga, Bojxona ittifoqiga, erkin savdo zonasining tarkib topishiga 
ko‘maklashmoqda. 
Qozog‘iston Prezidenti N.Nazarboyev 1994-yil 10-12-yanvarda rasmiy davlat tashrifi bilan 
O‘zbekistonda bo‘ldi. Ikki Prezident O‘zbekiston bilan Qozog‘iston o‘rtasida tovarlar, xizmatlar, 
sarmoyalar va ishchi kuchlarining erkin o‘tib turishini nazarda tutuvchi hamda o‘zaro kelishilgan 
kredit-hisob-kitob, budjet, soliq, narx, boj va valuta siyosatini ta’minlash to‘g‘risida shartnomani 
imzoladilar. 1998-