O'zbekiston ryespublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi

Mikroshlif quyidagicha tayyorlanadi: 
1.  Metall  keskichlar  yordamida  yoqlari  10x15  mm  bo‟lgan  kvadrat  yoki  diametri  10-15  mm, 
balandligi  10-15mm bo‟lgan tsilindir shaklidagi namunalar kesib olinadi; 
2.  Namunaning  bir  yuzasi  mayda  tishli  maxsus  egov  bilan  egovlanib  (yumshoq  metallar)  yoki 
charxlanib (po‟lat, cho‟yan) tekislanadi; 
3.  Jilvirlash.  Bu  jarayon  namuna  yuzasida  egov  yoki  charx  qoldirgan  izlarni  yo‟qotish  uchun 
amalga oshiriladi. 
4.  Tozalangan  va  tekislangan  namuna  oldin  suvda,  so‟ngra  spirtda  yoki  benzinda  yuviladi  va 
quritiladi.  Keyin  namunaga    kimyoviy    reaktiv  (NNO
3
  ning  etil  spirtdagi  4%  li  eritmasi)  bilan  ishlov 
beriladi. 
5.  Reaktivlar  bilan  ishlov  berilgandan  keyin  namuna  yana  suv,  so‟ngra  spirt  yoki  benzin  bilan 
yuviladi va filtr qog‟oz yordamida quritiladi. Shundan keyin namuna tekshirishga tayyor hisoblanadi. 
 
Ishlab chiqariladigan jilvirlash qog‟ozlari quyidagicha nomerlanadi 12, 10, 8, 6, 5, 4, 3, 2, 1 (nomer – qog‟ozdagi modda donalarining o‟lchamlarini bildiradi, millimetrning yuzdan bir bulagi hisobida). 
Jilvirlash jarayoni №12 qog‟ozdan boshlanib №1 qog‟oz bilan tugatiladi.. Jilvirlash paytida shunga 
ahamiyat  berish  kerakki,  donalarning  yirikligi  har  xil  bo‟lgan  qog‟ozlar  qoldirgan  izni  keyingi  qog‟oz 
yordamida yo‟qotish uchun namunani 90
0
 burchakka burib ishlov berish lozim. 
Agarda jilvirlash davrida namuna qizib ketsa uni suvga botirib sovitish, keyin esa latta bilan artib 
tozalab, so‟ngra jilvirlashni davom ettirish kerak. 
Jilvirlangan yuzani jilolash undagi mayda chiziqlarni yo‟qotish uchun amalga oshiriladi. Jilolangan 
namunaning  yuzasi  yaltiroq  (oynasimon)  tus  oladi.  Namunani  jilolash  uchun  yuzasiga  alyuminiy  yoki 
xirom oksidlarning suvdagi aralashmasi surtilgan, jilolash stanogida katta tezlik bilan aylanib turadigan, jun 
materialdan  foydalaniladi.  Bu  oksidlarning  qattiqligi  yuqori,  zarrachalari  juda  mayda  bo‟lganligi  sababli 
namuna yuzasidagi notekisliklarni ham yuqotadi. 
 
 

---

 
 
 
142 
 
Ishni  bajarish  uchun  zarur  jihozlar,  material  va  asboblar:  o‟rganiladigan  metall  namunasi, 
metall  keskich,  egovlar,  turli  nomerli  jilvirlash  qog‟ozlari,  charx,  suvli  idish,  latta,  kimyoviy 
reaktivlar(azot  kislotasining  etil  spirtidagi  2-5%  li  eritmasi),  MIM-7  metallografik  mikroskop  yoki 
lupa.