O'zbekiston ryespublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi



Download 6,1 Mb.
Pdf ko'rish
bet114/408
Sana30.12.2021
Hajmi6,1 Mb.
#90276
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   408
Bog'liq
materialshunoslik

 


 
 
 
69 
 
Pо‟lat yuzasini azot bilan boyitish 
Pо‟lat  yuzasini  azot  bilan  diffuzion  tо‟yintirishga  azotlash  deb  ataladi.  Azot  pо‟lat  tarkibidagi 
metallar  bilan  birikib,  nitridlarni  hosil  qiladi.  Azotlash  jarayoni  430…800 
0
C  gacha  gazsimon  ammiak 
(NH
3
)    muhitida  olib  boriladi.  Pо‟latlar  430…600 
0
C  da  azotlansa  ularning  qattiqligi,  ishqalanib 
yeyilishga chidamliligi va puxtaligi ortadi, 600…800 
0
C da azotlanganda esa faqat korroziyabardoshligi 
ortadi.  Asosan,  tarkibida  Cr,  Mo,  W,  Al,  Ti  kabi  nitrid  hosil  qiluvchi  elementlari  bо‟lgan  legirlangan 
pо‟latlar azotlanadi. 
Detallar  azotlashdan  oldin  chang  va  moylardan  tozalanib,  germetik  yashikka  bir-biriga 
tegmaydigan qilib joylashtiriladi. Sо‟ng yashik qopqog‟i yopiladi-da, pechga joylashtiriladi va asta-sekin 
ammiak muhitida zarur haroratgacha qizdiriladi. Yuqori haroratda ammiak qisman parchalanib, faol azot 
atomlarini hosil qiladi: 
 
2NH
3
=2N
at
+3H
2

N
at
→Fe
α
→ Fe
α
(N)→γ΄(Fe
4
N)→ε(Fe
2-3
N). 
 
Temir sirtida azotlangan qatlam Fe
2-3
 N (ε-faza)  va Fe
4
N (γ΄-faza) va (α-faza) dan iborat bо‟ladi. 
Azotlash 600 
0
C dan yuqorida о‟tkazilsa nitrid qatlam va α-faza orasida azotlangan austenitdan iborat γ-
faza hosil bо‟ladi. 
Sо‟nggi  yillarda  tarkibi  50%  endogaz    va  50%  ammiak  yoki  50%  CH
4
  va  50%  NH
3
,  shuningdek 
suyuq  holatdagi  55%  (NH
2
)СO+45%  Na
2
CO
3
    aralashmadan  foydalanib  azotlash  jarayoni 
qо‟llanilmoqda.  Natijada  buyum  sirtida  strukturasi    Fe
2-3
(N,C)    dan  iborat  bо‟lgan  karbonitrid  qatlam 
hosil  bо‟ladi,  uning  qattiqligi  HB  600…1200  ga  yetadi  va  buyumning  ishqalanib  yemirilishga 
chidamliligi ortadi. 
Azotlash jarayoniga sarflanadigan vaqt talab etiladigan qatlam qalinligiga bog‟liq. Umuman, har 10 
soatda  0,1  mm  yuza  qatlam  azotlanadi.  Detallarga  azotlashdan  oldin  termik  ishlov  beriladi,  azotlangan 
yuzalar esa faqat jilolanadi.  
Azotlash jarayoni sementitlash jarayonidan pastroq haroratda о‟tkazilsada, qatlamning qattiqligi va 
ishqalanib yeyilishga chidamliligi yuqori, murtligi esa pastroq bо‟ladi.  

Download 6,1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   110   111   112   113   114   115   116   117   ...   408




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish