O’zbekiston Respuplikasi 2020-2021-yillar uchun davlat budjeti parametrlari tahlili Reja

3.2020-2021-yillar uchun O’zbekiston Respublikasi davlat budjeti parametrlari tahlili.

2021 yilgi davlat byudjeti loyihasi muhokamaga qo‘yildi. Byudjet xarajatlarini 25 foizga oshirish taklif qilinmoqda. Moliya vazirligi 2021 yilgi davlat byudjeti to‘g‘risidagi qonun loyihasini muhokamaga qo‘yilgan. Hujjatga ko‘ra, YAIM 5,1 foizga o‘sadi, inflyatsiya 10 foiz atrofida bo‘lishi kutilmoqda. Konsolidatsiyalangan byudjet xarajatlari 203,8 trln co‘mni tashkil qilishi kerak, bu 2020-yilda prognoz qilingan xarajatlardan 25,5 foizga va belgilangan ko‘rsatkichlardan 5,6 foizga ko‘p.

Moliya vazirligining ma’lumotlariga ko‘ra, davlat byudjetining asosiy parametrlari quyidagi asosiy fiskal maqsadlar asosida ishlab chiqilgan:

• 
  2020−2021 yillarda tashqi talabning pasayishi va global iqtisodiy faoliyat, iqtisodiyotning raqobatbardoshligi, sarmoyaviy jozibadorligi, ishbilarmonlik faolligi, eksportni rag‘batlantirishga yo‘naltirilgan soliq siyosatini davom ettirish sharoitida iqtisodiyotdagi yalpi talabni rag‘batlantirish;
  
• 
  davlat byudjetining barqarorligini ta’minlash va davlat qarzlari miqdorini xalqaro standartlarga muvofiq o‘rtacha darajada ushlab turish, o‘rta muddatli istiqbolda konsolidatsiya qilingan byudjet kamomadini YAIMning 2 foizidan kamigacha kamaytirish;
  
• 
  davlat byudjeti daromadlarining barqaror o‘sishini ta’minlash va soliqqa tortishning odilligi prinsipi, shuningdek soliq imtiyozlarini tartibga solish;
  
• 
  davlat byudjetining ijtimoiy yo‘nalishini saqlash. Xususan, ta’lim tizimlarini rivojlantirishga, sog‘liqni saqlashga, koronavirus pandemiyasiga qarshi kurashish uchun zarur mablag‘larni shakllantirishga qaratilgan muhim dasturlarni moliyalashtirish;
  
• 
  ish haqi va unga tenglashtirilgan to‘lovlarni, pensiya va nafaqalarni o‘z vaqtida va to‘liq moliyalashtirish, ularning o‘sishini inflyatsiya darajasidan past bo‘lmagan darajada ta’minlash;
  
• 
  aholini ijtimoiy qo‘llab-quvvatlash va bandligini oshirish, qashshoqlikni kamaytirish va ijtimoiy himoya manzilini kuchaytirish;
  
• 
  suv va yer resurslarini tejashga va ulardan samarali foydalanishga, yenergiya tejashga, tabiatni va atrof-muhitni muhofaza qilishga, ekologik holatni yaxshilashga va boshqa muhim davlat dasturlariga yo‘naltirilgan davlat dasturlarini moliyalashtirish;
  
• 
  daromadlar bazasini ko‘paytirish va mahalliy byudjet xarajatlari samaradorligini rag‘batlantirishga qaratilgan byudjetlararo munosabatlarni saqlash;
  byudjet shaffofligini oshirish va byudjetni har tomonlama qoplashni ta’minlash.
  

Ushbu maqsadlardan kelib chiqib, 2021 yilda davlat byudjeti daromadlari 178,5 trillion so‘mni tashkil etadi, bu joriy yilgi prognoz daromadlaridan 12,3 foizga ko‘p, ammo 2021 yilga mo‘ljallangan dastlabki rejalardan 3,5 foizga past. Tashqi qarz tufayli davlat dasturlari xarajatlari hisobga olinmagan holda birlashtirilgan xarajatlar 203,8 trillion so‘mni tashkil etadi, bu joriy yilda prognoz qilingan xarajatlardan 25,5 foizga va belgilanganidan 5,6 foizga ko‘pdir. Yuqoridagilarni inobatga olgan holda, 2021 yilga mo‘ljallangan