O‘zbekiston respulikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

 

 

Movarounnahr va Xurosonda hukmronlik qilgan temuriylar 

 

Movarounnahrda 

Oliy hukmdor 

Xurosonda 

Mirzo Ulug‘bek

 

1409-1449 

Abdulatif

  

1449-1450 

Abdullo Mirzo 

1450-1451 

Sulton Ahmad 

1469-1494 

Amir Temur

 

1370-1405 

Xalil Sulton

  

1405-1409                               

SHoxrux Mirzo

 1409-1447 

Mirzo Ulug‘bek

 

1447-1449 

 

Abulqosim Bobur

 

1449-1457 

 

Sulton Maxmud

 

1457-1459 

 

Husayin Boyqaro 

1469-

1506 

 

Baduizzamon 

1506-1507 

---

Sulton Mahmud

 

1494-1496 

Boysunqur Mirzo

 1496-1497 

Sulton Ali

 

1497-1500 

 

Abu Said

                                                   

1451-1469 

 

 

 

 

 

ULUG‘BEK  MUHAMMAD  TARAG‘AY

  (1394-1449)  -  mashhur  davlat  arbobi  va 

buyuk olim. Otasi Amir Temurning o‘g‘li SHohruh Mirzo edi. 1447 yilda SHohruh Mirzo Hirot 

taxtini qo‘lga kiritgach Mirzo Ulug‘bekni 1449 yilda Movarounnahrga hukmdor qilib qo‘yadi. 

Ulug‘bek tabiatan ilm kishisi bo‘lganligi sababli davlat va harbiy ishlarga kamroq e’tibor berib, 

ilm-fanga berilib ketadi. 1417-1420 yillarda Samarqandda o‘z nomidagi  madrasa qurdiradi.  Bu 

madrasa  fan  va  madaniyat  o‘chog‘iga  aylanadi.  1424-1428  yillarda  Samarqandning  Ko‘xak 

degan  joyida  rasadxona  qurdiradi.  Ulug‘bek  astronomiya  maktabi  vujudga  keladi.  Bu 

rasadxonada  o‘z  davrida  mo‘‘jiza  hisoblangan  “Ziji  jadidi  Ko‘ragoniy”  deb  atalgan  yulduzlar 

jadvali  yaratiladi  (1438).  Ulug‘bek  geometriya,  trigonometriya  va  matematika  bilan  ham 

shug‘ullangan.  U  Markaziy  Osiyo  xalqlari  tarixiga  oid  “Tarixi  arba’  ulus”  (To‘rt  ulus  tarixi) 

asarining  muallifidir.  Ulug‘bek  shuningdek  musiqa  ilmiga  oid  “Risola  dar  ilmi  musiqa”  va 

Balujiy, SHodiyona, Axloqiy, Tabriziy, Usuli ravon, Usuli otlig‘ kuylarini ham ijod qilgan.