O‘zbekiston respulikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti

Kompartiya (Komfirqa).

 Sobiq SHo’rolar davlatida ijtimoiy siyosiy, madaniy, g’oyaviy 

va mavkuraviy hayotning barcha sohalarini o’z iskanjasiga olgan partiya. Bu partiya 1898-1917 

yillarda  RSDRP,  1917-1918  yillarda  RSDRP  (b),  1918-1925  yillarda  RKP  (b),  1925-1952 

yillarda VKP (b), 1952-1991 yillarda KPSS deb qisqartma nomlar bilan yuritilgan  

Er-suv  islohotlari.

  O’zbekistonda  mustabid  sovet  (sho’ro)lar  hokimiyati  o’rnatilgach 

qishloq xo’jaligini isloh qilish jarayonida 1925-1929 yillarda o’tkazilgan islohotlar. Yirik dehqon 

xo’jaliklarining  tugatilib,  o’rnida  mayda  dehqon  xo’jaliklarini  tashkil  qilish  va  o’ziga  to’q 

xo’jaliklarni  g’ayriqonuniy  ravishda  «quloqlashtirish»  bilan  xarakterlanadi.  Yer  suv  islohotlari 

qishloq  xo’jaligini  zo’ravonlik  yo’li  bilan  yalpi  jamoalashtirish  jarayonini  tezlashtirish  uchun 

qulay shart-sharoitlar hozirladi. 

Jamoalashtirish

  (kollektivlashtirish)  -qishloq xo’jaligida mulkdorlar tabaqasini tugatish 

maqsadida  sovet  hukumatining  1929-1933  yillarda  o’tkazgan  siyosati.  Unga  ko’ra  xususiy 

tadbirkor  va  o’ziga  to’q  dehqon  xo’jaliklariga  qarashli  yerlar  davlat  foydasiga  tortib  olinib, 

ularning o’rnida davlat xo’jaliklari (sovxoz) va jamoa xo’jaliklari (kolxozlar) tashkil etildi. Yeri 

tortib  olingan  zamindorlar,  boy  dehqon  xo’jaliklari,  o’ziga  to’q  xonadon  sohiblari 

kolxozlashtirishga qarshi chiqishi mumkin deb, ichki ishlar xodimlari tomonidan xalq dushmani 

deb  e’lon  qilindilar.  «Quloq»  qilinganlar  Ukraina,  Sibir  va  Qozog’istonning  odam 

yashamaydigan  cho’llariga,  o’rmonlarga  surgun  qilindi.  «Mehnatkashlar  uchun»  amalga 

oshirilgan jamoalashtirishning mamlakat xo’jaligi uchun yutug’idan ko’ra zarari ko’proq bo’lib 

chiqdi.  CHunki  bu  tadbir  o’zbek  xalqining  yer  mulkchiligi  bilan  bog’liq  bir  necha  ming  yillik 

tarixiy  ana’anasiga  tamomila  zid  amaliyot  edi.  SHuning  uchun  ham  jamoalashtirishga  qarshi 

noroziliklar aksariyat hollarda siyosiy tus ham olgan edi.