O’zbekiston Respubrikasi Xarq ta’rimi vazirrigi

Yuza birligiga tik ravishda qo’yilgan kuchga to’g’ri keladigan fizik kattalik bosim deyiladi. Posim P-harfi bilan belgilanadi.

Yana tajriba o’tkazishni davom ettiramiz.

Rasmda ko’rsatilgan tajribani yig’amiz. Dastlab taxtachaga urilgan mixni teskari qilib sovun ustiga qo’ysak mix sovunga botmaydi. (1-rasm A). So’ngra to’g’ri holda qo’ysak mix sovunga botadi. Bundan so’ng o’duvchilarni xulosa chiqarishga undaymiz.


Yuza qanchalik kichik bo’lsa ta’sir etuvchi bosim kuchi ortar ekan. Demak bosim yuzaga teskari proporsional ekan.

P-1/S

Endi taxtacha ustidagi yuk miqdorini oshirsak mixning botish chuqurligi ham oshar ekan. O’quvchilar bilan birgalikda xulosa chiqaramiz. 2-rasm.

Normal ta’sir etuvchi kuch qancha katta bo’lsa posim ham shuncha ortar ekan. Demak bosim kuchga to’g’ri proporsional ekan.

P-F
Bosim formulasini keltiramiz: